Dolina Kluczwody i Jaskinia Wierzchowska Górna

Dolina Kluczwody, która nazywana jest również Doliną Wierzchówki, położona jest na Wyżynie Olkuskiej, pomiędzy miejscowościami Wielka Wieś, wsią Wierzchowie a Bolechowicami. Jej długość to około 6 kilometrów. Przez ten teren przepływa potok Kluczwoda, który wpada do rzeki Rudawa. Jest jednym z elementów Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie. W czasie zaborów wzdłuż potoku przebiegała granica pomiędzy Rosją a Austrią. Na pamiątkę tego okresu ustawiono nawet zrekonstruowany słupek graniczny.

W jej północnej części znajduje się Jaskinia Wierzchowska Górna, natomiast w południowej, bardzo ciekawy odcinek został zamknięty przez właściciela terenu. Nas trochę zmoczyło podczas zwiedzania tej doliny, bo akurat od samego poranka padał deszcz. Do tej pory odwiedziliśmy inne dolinki i opisaliśmy na blogu:

• Dolinę Będkowską,
• Dolinę Aleksandrowicką,
• Dolinę Bolechowicką i Kobylańską,
• Dolinę Mnikowską,
• Wąwóz Podskalański,
• Dolinę Nielepicką,
• Dolinę Eliaszówki,
• Dolinę Szklarki,
• Dolinę Racławki,
• Dolinę Grzybowską i Dolinę Rudawy,
• Dolinę Brzoskwinki.

Rezerwat Dolina Kluczwody

Na tym obszarze znajduje się rezerwat przyrody Dolina Kluczwody, który leży na gruntach Skarbu Państwa. Rezerwat ten powstał głównie w celu ochrony lasu grądowego, który jest ważnym elementem krajobrazu Doliny Kluczwody. Ważnym jego elementem są również murawy naskalne. Wśród tych naskalnych muraw występują charakterystyczne i rzadkie gatunki roślin wapieniolubnych. Wśród 500 gatunków roślin aż 130 z nich to gatunki kserotermiczne, czyli takie, które wykształcają się na siedliskach o bardzo silnym nasłonecznieniu.

Na zboczach rośnie również wiele krzewów, takich jak bez czarny, leszczyna pospolita, czy szakłak pospolity. W lasach pojawiają się głównie gatunki, takie jak: grab, klon jawor, buk, jesion wyniosły i olcha czarna. W runie leśnym spotkać można przylaszczkę pospolitą, konwalię majową, lilię złotogłów czy len złocisty. Większe ssaki, które można tu spotkać, to m.in. dzik, sarna i lis, natomiast często występującymi gatunkami ptaków są jeżyk, bażant, pustułka i sójka.

Jak dojechać do Doliny Kluczwody z Krakowa?

Dolinki znajdują się blisko Krakowa, dlatego nazwano je krakowskimi. Z centrum miasto dojazd zajmuje około 25 minut. Najszybciej jechać przez Prądnik Biały i ulicami Władysława Łokietka, Szydło i Graniczą do drogi numer 94. Dalej musisz kierować się na Olkusz i w miejscowości Biały Kościół skręcić w lewo na Zabierzów. Bezpłatny parking będzie po minucie z lewej strony. Współrzędne geograficzne ułatwiające dojazd: 50.164655, 19.816998.

Ruiny Zamku w Dolinie Kluczwody

Przyjechaliśmy na powyżej wspomniany parking i zatrzymaliśmy się jako pierwsi. Były godzinny poranne, dlatego nie było jeszcze nikogo. Wzięliśmy parasole i ruszyliśmy za czarnym szlakiem. Pierwszym celem były ruiny zamku. Dojście do nich zajmuje 20 minut – 1 kilometr. Trasa prowadzi wzdłuż potoku po płaskim, dlatego bez problemów możesz wybrać się na nią z wózkiem.

Skała Zamkowa to skała wapienna, która jest bardzo stroma, jednakże da się na nią wejść. To również obiekt, który wykorzystywany jest do wspinaczki. Oprócz tego na jej szczycie znajdują się ruiny Zamku w Dolinie Kluczwody. Był to bardzo niewielki obiekt, w którym pomieszczenie mieszkalne stanowiła wieża obronna, tzw. stołp. Był tam również mur obronny. Budowla oraz mury wybudowane były ze skał wapiennych. Poza tym skała była otoczona fosą i ziemnym wałem. Zamek wybudowany został najpewniej około XIV wieku.

Później wracaliśmy tą samą trasą do samochodu i przejechaliśmy na drugi parking, bliżej Jaskini Wierzchowskiej. Zobacz jeszcze na poniższą mapę, która prezentuje czarny szlak z parkingu do zamkowych ruin.

Leśna Baszta i zamknięta Dolina Kluczwody

Od zamku kiedyś można było iść dalej w kierunku miejscowości Gacki, jednak dalszy czarny szlak został jednak zlikwidowany po tym, jak właściciel przegrodził wejście do Doliny Kluczwody. Tam można było zobaczyć między innymi Leśną Basztę.

Zbudowana jest ona z wapieni, które pochodzą z jury późnej. Podobną do niej, znajdującą się obok skałą jest Przedroślę. Skały znajdują się w lesie, na dnie doliny. Obie skały używane są również do celów wspinaczkowych. Są w nich filary, kominy i zacięcia. Znajduje się tu 17 dróg wspinaczkowych, a także znajdują się tu stałe punkty asekuracyjne. W Leśnej Baszcie znajdują się również trzy nieduże jaskinie. Są to: Nyża w Leśnej Baszcie, Meander w Leśnej Baszcie i Schronisko przed Leśną Basztą.

Jaskinia Wierzchowska Górna w Dolinie Kluczwody

Teren, na którym się znajdujemy, słynie głównie z tego, że występują na nim jedne z najdłuższych jaskiń na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Jedną z tych jaskiń jest Jaskinia Wierzchowska Góra pod Krakowem. Znajduje się ona na zboczu górnej części Doliny Kluczwody. Jest to druga pod względem długości jaskinia na tym terenie i najdłuższa jaskinia, która jest przystosowana do zwiedzania. Powstała ona w wapieniach górnojurajskich oraz jest przykładem podziemnej formy krasowej.

Posiada trzy otwory wejściowe, a w środku ma złożony system korytarzy i komór, przez co jest atrakcyjnym i ciekawym do zwiedzania obiektem. Wszystkie korytarze mają łącznie długość 975 m. Pierwsze wzmianki o jaskini pojawiły się w połowie XIX wieku. Wykryto tu ślady osadnictwa człowieka pierwotnego z okresu neolitu. Znaleziono tu przedmioty codziennego użytku i ślady po ogniskach.

Zwiedzanie Jaskini Wierzchowskiej

Współczesne zwiedzanie jaskini umożliwia bezpieczna, dobrze oświetlona trasa, która prowadzi przez Przesmyk Długi, Salę z Kotłami i Hotelik do Sali Balowej, która stanowi największą salę tej jaskini, aż do Sali Człowieka Pierwotnego. W jaskini spotkać można nietoperze i pająki. Jaskinię zwiedza się z przewodnikiem. Droga do pokonania to około 700 m, a czas zwiedzania – około 50 min. Można zwiedzać również stanowiska archeologiczne.

Jaskinia Wierzchowska – cennik i godziny otwarcia

Bilet normalny kosztuje 17 zł, natomiast ulgowy 15 zł. Dzieci w wieku 5-6 lat wejść mogą za 10 zł, a do 4 bezpłatnie. Istnieje również możliwość tańszego wejścia poprzez zwiedzanie grupowe. Godziny otwarcia w 2020 roku:

• Od 6.IV – 30.IV w godzinach 9:00 – 16:00,
• Od 1.IX – 31.X w godzinach 9:00 – 16:00,
• Od 29.VI – 31.VIII w godzinach 10:00 – 17:00,
• Od 2.XI – 30.XI w godzinach 9:00 – 15:00,

Więcej informacji możesz uzyskać na stronie internetowej Jaskini Wierzchowskiej Górnej.

Jak dojechać na parking przy jaskini? Mapa szlaku dojściowego

Jaskinia znajduje się w odległości około 1 km od drogi krajowej numer 94 i właśnie dzięki niej można tam najlepiej dojechać. Z Krakowa to około 30 minut drogi – 20 kilometrów. W miejscowości Biały Kościół musisz skręcić w lewo na Zabierzów, a chwilę później na Wierzchowie za znakiem do Jaskini Wierzchowskiej.

Tam znajduje się parking na kilkanaście samochodów. Jest on bezpłatny. Przy nim jest toaleta, mapa oraz plac zabaw dla dzieci. Współrzędne geograficzne ułatwiające dojazd: 50.169225, 19.806061.

Z parkingu do jaskini prowadzi droga asfaltowa oraz szlaki: czarny, zielony i żółty, a dojście zajmuje około 15 minut. My trafiliśmy tam wcześnie rano, dlatego była jeszcze zamknięta. Może następnym razem się uda ją odwiedzić. Zobacz poniżej na mapę szlaku.

Jaskinia Mamutowa = Jaskinia Wierzchowska Dolna

Inną, niezwykle popularną na tym obszarze jaskinią jest Jaskinia Mamutowa. Znajduje się ona w miejscowości Wierzchowie, na stromych stokach wzniesienia Berdo. Nazwa pochodzi od znalezionych pozostałości po mamucie. Inna, mniej znana nazwa to Jaskinia Wierzchowska Dolna. Posiada obszerną wejściową komorę, z której rozchodzi się kilka wąskich korytarzy. Jaskinia ta powstała w jurze późnej. Jest to jaskinia krasowa.

Przed jej wejściem znajdują się ogromne kotły wirowe, a także charakterystyczne oszlifowania skał, które powstały na skutek ocierania się o nie zwierząt. Jaskinia ta jest popularna dla turystów z innego powodu, niż poprzednia – jest ona obiektem wspinaczki skalnej. W ścianach komory wejściowej i na sklepieniu jaskini poprowadzono 30 dróg wspinaczkowych, które mają odpowiednią asekurację.

Dlaczego warto wybrać się w te tereny?

Obszar, który obejmuje Dolinę Kluczwody, to z pewnością dobre miejsce dla wszystkich miłośników ciekawej rzeźby terenu, zwłaszcza jaskiń i skał wapiennych. Wspaniałe widoki, jak również możliwość dogłębnego zwiedzania niektórych obiektów to świetny wybór zwłaszcza dla tych, których fascynuje świat człowieka pierwotnego. Upływ czasu i jego pamiątki to z pewnością cos, co warto zobaczyć.