Gdzie w góry w Polsce? Podział pasm górskich, opisy i najciekawsze wycieczki

Góry w Polsce to obok morza jedna z największych atrakcji dla turystów. Dzielą się one na 3 główne łańcuchy górskie: Sudety, Karpaty i Góry Świętokrzyskie oraz wiele znajdujących się w ich obrębie pasm górskich. Postaram Ci się w skrócie opowiedzieć o górach w Polsce. Podam krótki opis, informację o najwyższym szczycie, najciekawsze miejsca, a także podlinkuje do szlaków turystycznych każdego pasma, które mamy opisane na naszym górskim blogu.

Góry Świętokrzyskie – województwo świętokrzyskie

Góry Świętokrzyskie to tajemnicze góry w Polsce. Znajdują się w centrum Wyżyny Kieleckiej. Łańcuch ten zalicza się do niskich, a jego najwyższym szczytem jest Łysica, która ma wysokość 614 m n.p.m. Nazwa tego łańcucha pochodzi od relikwii Krzyża Świętego, które mieszczą się w klasztorze na Łysej Górze. Łańcuch uznawany jest za jeden z najstarszych w Europie, a wypiętrzenie tych gór miało miejsce 500 milionów lat temu, w okresie kambru.

1. Łysa Góra – klasztor,
2. Łysica – najwyższy szczyt,
3. Szczytniak,
4. Główny Szlak Gór Świętokrzyskich.

Karpaty – pasma górskie w województwie małopolskim, śląskim i podkarpackim

Karpaty to taki łańcuch górski, który jest jednym z największych na terenach Środkowej Europy. Znajduje się w obrębie terytoriów ośmiu państw, takich jak: Polska, Czechy, Słowacja, Austria, Ukraina, Węgry, Rumunia i Serbia. Najwyższy szczyt nosi nazwę Gerlach. Znajduje się na Słowacji w Tatrach Słowackich i mierzy 2655 m n.p.m. Nazwa Karpaty pochodzi najpewniej od Karpów, czyli plemienia o dackim pochodzeniu, którzy zamieszkiwali tereny Karpat Wschodnich w na początku naszej ery. W Karpatach można wyróżnić:

Tatry – najwyższe góry w Polsce

Tatry to najwyższe góry w Polsce w obrębie Karpat. Są one częścią Łańcucha Tatrzańskiego, który znajduje się w Centralnych Karpatach Zachodnich. Tatry to bardzo atrakcyjne dla turystów pasmo. Są one objęte ochroną przez Tatrzański Park Narodowy, a także należą do Rezerwatów Biosfery UNESCO. Etymologia nazwy tych gór pozostaje sporną i kontrowersyjną kwestią. Nazwa ta może pochodzić między innymi z języka staroruskiego, niemieckiego lub francuskiego. Najwyższym szczytem Tatr po polskiej stronie są Rysy.

1. Morskie Oko – najsłynniejsze jezioro w Polsce,
2. Giewont – święta góra Polaków,
3. Rysy – najwyższy szczyt,
4. Kasprowy Wierch,
5. Rusinowa Polana,
6. Gęsia Szyja.

Pieniny – najpiękniejsze góry w Polsce

Pieniny to pasmo górskie należące do łańcucha Karpat. Tereny te obejmowane są przez południową Polskę i północną Słowację. Są najwyższą częścią pasa składającego się ze skałek wapiennych, który nosi nazwę Pieniński Pas Skałkowy. Pasmo to dzieli się jeszcze na 3 części. Są to Pieniny Spiskie, Pieniny Środkowe oraz Małe Pieniny. Skały, które budują to pasmo, uformowały się na dnie morza. Powstawały one w kilku epokach geologicznych. Najwyższym szczytem Pienin jest Wysoka mierząca 1025 m n.p.m. My uważamy to pasmo za najpiękniejsze góry w Polsce.

1. Szlaki turystyczne w Pieninach,
2. Trzy Korony,
3. Sokolica,
4. Wysoka – najwyższy szczyt.

Beskid Śląski

Beskid Śląski to jedno z pasm, które jest częścią Beskidów Zachodnich. Stanowią też część mezoregionu, który wchodzi w skład Karpat Zachodnich. Najwyższym szczytem w tym paśmie jest Skrzyczne, które mają wysokość 1257 m n.p.m. Pasmo to budują masywne piaskowce. W południowej części tego pasma góry zbudowane są natomiast z fliszu magurskiego. Znajdują się tam też złoża mineralne, takie jak m.in. wapienie i piaskowce. Na tym obszarze występuje też dużo jaskiń.

1. Barania Góra – miejsce, gdzie wypływa Wisła,
2. Klimczok,
3. Szyndzielnia,
4. Ochodzita,
5. Skrzyczne – najwyższy szczyt.

Beskid Mały

Beskid Mały to jedno z pasm w zachodniej stronie Beskidów. Pasmo to jest przedłużeniem w stronę wschodnią Beskidu Śląskiego, choć oddziela go od niego Brama Wilkowicka. Jest to małe i zwarte pasmo górskie. Najwyższym szczytem w tym pasmie jest Czupel, który mierzy 930 m n.p.m. Pasmo to znajduje się w dorzeczu Wisły, czyli trzech jej dopływów, które dzielą się na dwa działy wodne. Beskid Mały jest podobny pod względem cech geologicznych do Beskidu Śląskiego.

1. Góra Żar,
2. Hrobacza Łąka,
3. Czupel – najwyższy szczyt.

Beskid Makowski – najmniej doceniane góry w Polsce

Beskid Makowski dawniej nosił nazwę Beskid Średni. Stanowi on część Beskidów Zachodnich. Mędralowa to najwyższy szczyt w Beskidzie Makowskim i ma wysokość 1169 m n.p.m. Pasmo to jest zbudowane z piaskowców magurskich, które zawierają w sobie warstwy łupków. W łupkach tych zostały wyrzeźbione doliny rzeczne. W tym paśmie występuje rzeźba terenu o dużym zróżnicowaniu. Jest to też obszar o dosyć gęstym zaludnieniu. Ta część Beskidów to najmniej popularne góry w Polsce.

1. Jałowiec,
2. Garlejów Groń,
3. Mędralowa – najwyższy szczyt.

Beskid Żywiecki

Beskid Żywiecki to drugie pod względem wysokości nad poziomem morza, zaraz po Tatrach, pasmo gór w na terenie Polski. Należy do zewnętrznych Karpat Zachodnich, a dokładniej do Beskidów Zachodnich. Przez te tereny przebiega także Wielki Europejski Dział Wodny. Jest to pasmo, które zbudowane jest ze skał fliszowych, które uformowały się w kredzie. Wtedy w Karpatach Środkowych znajdowało się morze, a materiał skalny był do niego znoszony przez rzeki. Najwyższym szczytem Beskidu Żywieckiego jest Babia Góra.

1. Pilsko,
2. Rysianka,
3. Romanka,
4. Wielka Rycerzowa,
5. Wielka Racza,
6. Babia Góra – najwyższy szczyt.

Beskid Wyspowy

Beskid Wyspowy jest pasmem górskim, które leży w obrębie Beskidów Zachodnich, a także znajduje się między Rabą i jej doliną a Kotliną Sądecką. Typową cechą tego pasma jest to, że występują w nim pasma, które są względem siebie wyraźnie oddzielone. Najwyższym wśród nich jest Mogielica, która ma wysokość 1170 m n.p.m. Cechą charakteryzującą tamtejszą rzeźbę terenu jest występowanie osobnych szczytów, które wyglądają jak wyspy.

1. Jaworz,
2. Lubogoszcz,
3. Luboń Wielki,
4. Jasień,
5. Łopień,
6. Ćwilin,
7. Mogielica – najwyższy szczyt.

Gorce

Gorce są pasmem, które znajduje się w Beskidach Zachodnich. Nazwa tego pasma jest bardzo charakterystyczna i ma swoje źródło w słowie gorzeć (czyli palić się). Odnosi się to do sposobu, w który uzyskuje się polany śródleśne za pomocą metody żarowej. Nazwa ta występuje już w aktach z XIII wieku. Cechą typową dla tego pasma jest rozróg, który nazywa się Turbacz, z którego rozchodzi się 7 szczytów. Turbacz jako najwyższy szczyt Gorców mierzy 1310 m n.p.m.

1. Lubań – wieża widokowa,
2. Gorc – wieża widokowa,
3. Magurki – wieża widokowa,
4. Turbacz – najwyższy szczyt.

Beskid Sądecki

Beskid Sądecki jest pasmem, które mieści się w Karpatach Zachodnich, a także w obrębie Beskidów Zachodnich. Znajduje się między Dunajcem a Dolinami Kamienicy i Muszynki oraz niedaleko Przełęczy Tylickiej. Najwyższy jego szczyt to Radziejowa, która mierzy 1266 m n.p.m. Pasmo to buduje flisz płaszczowiny magurskiej. Do początku XX wieku pasmo to nazywało się Beskid Nadpopradzki. Pasmo to dzieli się jeszcze na trzy mniejsze pasma.

1. Główny Szlak Beskidu Sądeckiego,
2. Przehyba,
3. Koziarz – wieża widokowa,
4. Jaworzyna Krynicka,
5. Dzwonkówka,
6. Radziejowa – najwyższy szczyt.

Beskid Niski – najdziksze góry w Polsce

Beskid Niski jest pasmem, które mieści się w Karpatach i znajduje się pomiędzy dwoma przełęczami: Łupkowską i Tylicką. Jedna z granic tego pasma stanowi granicę pomiędzy Karpatami Wschodnimi a Karpatami Zachodnimi. Jest to pasmo, które leży na terenach Polski i Słowacji. Budują go skały osadowe, a noszą one nazwę flisz karpacki. Są to ławice zlepieńców, łupków i piaskowców. Naturalnym bogactwem tam jest gaz ziemny, ropa naftowa i woda mineralna. Najwyższym szczytem Beskidu Niskiego po polskiej stronie jest Lackowa mierząca 997 m n.p.m.

1. Ferdel – wieża widokowa,
2. Cergowa – wieża widokowa,
3. Magura Małastowska,
4. Lackowa – najwyższy szczyt.

Bieszczady

Bieszczady są grupą złożoną z dwóch pasm górskich, które należą do Karpat. Mówi się, że to najpopularniejsze góry w Polsce zaraz po Tatrach. Umiejscowione są pomiędzy dwoma przełęczami, takimi jak Przełęcz Łupkowska i Przełęcz Wyszkowska. Najwyższym szczytem jest znajdujący się na terenie Ukrainy – Pikuj, a mierzy on 1405 m n.p.m. Na terenie Polski natomiast za najwyższy szczyt uznana jest Tarnica, która ma wysokość 1346 m n.p.m. Dzielą się one na Wschodnie, które leżą na terenie Ukrainy i na Zachodnie, które znajdują się również w części na terenie Polski.

1. Połonina Wetlińska,
2. Połonina Caryńska,
3. Wielka Rawka i Mała Rawka,
4. Łopiennik,
5. Krzemieniec,
6. Bukowe Berdo,
7. Tarnica – najwyższy szczyt.

Góry Sanocko-Turczańskie

Góry Sanocko-Turczańskie to pasmo, które znajduje się w Beskidach Lesistych, w obrębie Karpat Wschodnich. Przez to pasmo biegnie też granica między Polską a Ukrainą. Najwyższej położona jest Magura Łomniańska, która ma wysokość 1024 m n.p.m., natomiast takim, który znajduje się w Polsce, są Jaworniki o wysokości 909 m n.p.m. Typowy jest tutaj układ rusztowy, czyli pasma górskie równoległe do siebie, które podzielone są dolinami rzek lub potoków.

1. Kamienna Laworta,
2. Gromadzyń,
3. Holica,
4. Orlik,

Sudety – pasma górskie w województwie dolnośląskim i opolskim

Sudety to łańcuch górski, który leży w południowo-zachodniej Polsce, a także na terenie północnej części Czech, a część tego łańcucha objęta jest przez teren Niemiec. Najwyższy szczyt tego łańcucha to Śnieżka, która jest na terenie Polski i ma 1603 m n.p.m. Mezoregionem, który obejmuje ten łańcuch swoim zasięgiem, jest Pozaalpejska Europa Środkowa. Są też najwyższą częścią Masywu Czeskiego. Nazwa tych gór pochodzi z II wieku naszej ery. Do tego łańcucha górskiego należą:

Karkonosze – najwyższe polskie góry w Sudetach

Karkonosze to pasmo górskie Sudetów uznawane za najwyższe, które zajmuje około 40 kilometrów i znajduje się pomiędzy takimi przełęczami jak Przełęcz Szklarska i Przełęcz Lubawska. Przez Główny Grzbiet i Grzbiet Lasocki przebiega też granica Polski z Czechami. Pasmo to jest w obrębie Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO. W polskiej części są one chronione przez Karkonoski Park Narodowy. Znajdują się one w Sudetach Zachodnich, w ich centrum. Typowym elementem tych gór są ciekawe i malownicze skalne formy, które nazywa się skałkami. Najwyższym szczytem Karkonoszy jest Śnieżka mierząca 1603 m n.p.m.

1. Śnieżne Kotły,
2. Szrenica,
3. Przełęcz Okraj,
4. Śnieżka – najwyższy szczyt.

Góry Izerskie

Góry Izerskie znajdują się w Sudetach Zachodnich i należą do terenów Polski oraz Czech. Od zachodu pasmo to zamyka Brama Łużycka, a od Karkonoszy oddziela je Przełęcz Szklarska. Nie są to wysokie góry, mają one też łagodne wierzchowiny. Wietrzenie tych skał nastąpiło w okresie paleogenu. Północna część tego pasma budowana jest przez gnejsy i łupki łyszczykowe, natomiast południową stronę tego pasma buduje granit karkonoski. Najwyższym szczytem Gór Izerskich jest Wysoka Kopa mierząca 1126 m n.p.m.

1. Wysoki Kamień – schronisko,
2. Wysoka Kopa – najwyższy szczyt.

Góry Kaczawskie

Góry Kaczawskie znajdują się w Polsce południowo-zachodniej na Dolnym Śląsku, a także w Sudetach Zachodnich. Głównym budulcem tego pasma jest metamorfik kaczawski. W skład skał budulcowych wchodzą takie skały metamorficzne, jak: fyllity, zieleńce, diabazy, a także różne odmiany łupków. Można tu znaleźć także grafity, marmury, czy też wapienie. Występują tu też skały krystaliczne, które pokryte są przez rumosze skalne i gliny zboczowe. Góry Kaczawskie nazywane są Krainą Wygasłych Wulkanów. Najwyższym szczytem jest Folwarczna mierząca 722 m n.p.m.

1. Kraina Wygasłych Wulkanów,
2. Korona Kaczawska – odznaka,
3. Okole – taras widokowy,
4. Skopiec i Baraniec.

Rudawy Janowickie

Rudawy Janowickie to pasmo w Sudetach Zachodnich. Graniczy ono z doliną Bobru, a także z Kotliną Jeleniogórską, czy też z Przełęczą Kowarską. Z głównego grzbietu odchodzą grzbiety boczne. Znajduje się tu duża liczba różnego rodzaju skałek, które w większości są z granitu, ale także m.in. z gnejsów, zlepieńców czy też z amfibolitów. Najwcześniej uformowane skały pochodzą z wczesnej fazy proterozoiku. Najwyższym szczytem Rudaw Janowickich jest Skalnik mierzący 945 m n.p.m.

1. Sokolik i Krzyżna Góra,
2. Kolorowe Jeziorka,
3. Skalnik – najwyższy szczyt.

Góry Wałbrzyskie

Góry Wałbrzyskie to pasmo górskie, które znajduje się w Sudetach Środkowych. Pasmo to znajduje się w całości na terenie Polski. Najwyższy szczyt ma wysokość 853 m n.p.m. i nosi nazwę Borowa. Ich granicami są m.in. Góry Kamienne oraz Kotlina Kamiennogórska, natomiast od zachodu są to tak zwane Góry Lisie, a na wschodzie łączą się z Górami Sowimi. Skały zapadają się tu do środka. Budują je skały osadowe, przede wszystkim piaskowce, łupki i zlepieńce, a także ze skały wulkaniczne, wśród których znaleźć można melafiry, porfiry i tufy.

1. Trójgarb – wieża widokowa,
2. Chełmiec,
3. Borowa – najwyższy szczyt.

Góry Kamienne

Góry Kamienne znajdują się w Sudetach Środkowych i przebiegają wzdłuż granicy Polski z Czechami. Jest to pasmo, które stanowi część niecki śródsudeckiej, a jej skały zapadają się do środka. Ich budulcem są skały osadowe, takie jak piaskowce, zlepieńce i łupki, a także skały wulkaniczne. Skały te powstały w okresach permu i w karbonu. Najwyższym szczytem jest Waligóra mierząca 936 m n.p.m.

1. Ruprechtický Špičák,
2. Královecký Špičák,
3. Waligóra – najwyższy szczyt.

Góry Sowie

Góry Sowie znajdują się w Sudetach Środkowych, w województwie dolnośląskim. Góry te mają dość skomplikowany układ tektoniki i litologii. Skały tych gór to głównie gnejsy i migmatyty, choć występują tu także inne, bardzo rzadkie skały, które sprawiają, że góry te są bardzo atrakcyjne pod względem geologii. Najwyższym szczytem Gór Sowich jest Wielka Sowa mierząca 1015 m n.p.m., na której znajduje się wieża widokowa.

1. Kalenica – wieża widokowa,
2. Wielka Sowa – najwyższy szczyt.

Góry Bardzkie

Góry Bardzkie znajdują się w Sudetach. Ich długość to około 20 kilometrów. Graniczą m.in. z Górami Sowimi oraz z Górami Złotymi. Pasmo to rozdzielone jest przez Nysę Kłodzką. Góry te klasyfikowane są jako góry zrębowe, których budowa jest skomplikowana. Budują je m.in. skały pochodzące z paleozoiku, takie jak łupki kwarcowe, kwarcyty, piaskowców, zlepieńców czy mułowców. Najwyższym szczytem Gór Bardzkich jest Kłodzka Góra mierząca 765 m n.p.m., na której znajduje się wieża widokowa.

1. Szyndzielnia,
2. Kłodzka Góra – najwyższy szczyt,
3. Atrakcje w Kotlinie Kłodzkiej.

Góry Stołowe – tajemnicze góry w Polsce

Góry Stołowe leżą w łańcuchu Sudetów Środkowych. Są to według wielu najciekawsze góry w Polsce. Zostały wypiętrzone około 30 milionów lat temu. Są góry płytowe, których występowanie na terenie Europy jest bardzo rzadkie. Płyty te tworzą piaskowce, pochodzące z okresu górnej kredy. Płyty te są ułożone poziomo. Leżą głównie na terenie Polski, a także od zachodu na terenie Czech. W 1993 roku został tam utworzony Park Narodowy Gór Stołowych. Najwyższym szczytem jest Szczeliniec Wielki mierzący 919 m n.p.m.

1. Błędne Skały,
2. Białe Skały,
3. Skalna Czaszka,
4. Radkowskie Skały,
5. Szczeliniec Wielki – najwyższy szczyt.

Góry Bystrzyckie

Góry Bystrzyckie to masyw górski w Sudetach Środkowych. Jest to masyw rozległy i niezróżnicowany. Znajdują się one na terenie województwa dolnośląskiego. Jedną z granic tych gór są Góry Stołowe i Obniżenie Dusznickie, a także Góry Orlickie. Góry te cechują się dużym stopniem zalesienia. Nazwa gór ma swoje źródło w nazwie rzeki i miasta Bystrzyca. Składają się one głównie ze skał metamorficznych. Najwyższym szczytem jest Jagodna mierząca 977 m n.p.m., na której znajduje się wieża widokowa.

1. Schronisko pod Muflonem,
2. Jagodna – najwyższy szczyt,
3. Czerniec.

Góry Orlickie

Góry Orlickie są najwyższe w Sudetach Środkowych, zarówno na obszarze Czech, jak i Polski. Najwyższy szczyt to znajdująca się na terenie Czech Wielka Destna, która ma wysokość 1115 m n.p.m. Góry te graniczą m.in. z Pogórzem Orlickim. Zbudowane są one z różnych skał metamorficznych. Najwyższym szczytem na terenie Polski jest Orlica mierząca 1084 m n.p.m.

1. Velka Destna – najwyższy szczyt,
2. Orlica.

Masyw Śnieżnika

Masyw Śnieżnika to pasmo górskie, leżące w polskiej części Sudetów Wschodnich. Położony jest on po obu stronach granicy Polski z Czechami. Masyw ten ma postać dużego rozłogu, którego punktem zwornikowym jest Śnieżnik. Znajduje się w centrum pasma i ma wysokość 1425 m n.p.m. Odchodzi od niego 6 ramion, które oddzielone są od siebie dolinami erozyjnymi.

1. Sky Walk – ścieżka w obłokach,
2. Wapniarka – wieża widokowa,
3. Trójmorski Wierch – wieża widokowa,
4. Śnieżnik – najwyższy szczyt.

Góry Bialskie

Góry Bialskie są pasmem górskim znajdującym się w Sudetach Wschodnich. Według niektórych podziałów góry te wchodzą w obręb Gór Złotych. Góry te czasem włącza się też do Masywu Śnieżnika. W większości góry te zbudowane są z gnejsów, granitognejsów lub z łupków, a także m.in. ze skał magmowych. Określane są jako stare pasmo, co przejawia się w jego materiałach budulcowych i sposobie ukształtowania. Najwyższym szczytem jest Rudawiec mierzący 1106 m n.p.m.

1. Czernica – wieża widokowa,
2. Rudawiec – najwyższy szczyt.

Góry Złote

Góry Złote są pasmem górskim, które należy do Sudetów Wschodnich. Najwyższy szczyt tego pasma to Smerek, który ma wysokość 1127 m n.p.m., natomiast najwyższy szczyt Polski to Postawna o wysokości 1117 m n.p.m. Jest to masyw w kształcie rozłogu, który zbudowany jest m.in. ze skał metamorficznych i skał magmowych.

1. Borówkowa – wieża widokowa,
2. Kowadło,
3. Zamek Karpień,
4. Postawna – najwyższy szczyt.

Góry Opawskie

Góry Opawskie to mezoregion, który wchodzi w skład pasma Jesioniki w Sudetach Wschodnich. Znajduje się ono przede wszystkim w Czechach, ale również częściowo w Polsce. Góry te budują w dużej mierze ze skały metamorficzne, głównie gnejsy i łupki łuszczykowe, a także kwarcyty. Najwyższym szczytem po polskiej stronie jest Biskupia Kopa mierząca 889 m n.p.m., na której znajduje się wieża widokowa.

1. Gwarkowa Perć,
2. Przednia Kopa,
3. Biskupia Kopa – najwyższy szczyt.