Szydłów to polskie Carcassonne. Atrakcje średniowiecznego miasta i jego historia

Szydłów to średniowieczne miasto położone w województwie świętokrzyskim. Zwane jest „polskim Carcassonne” (przez wielu uważane, że to trochę przesada).

A tutaj zobacz Carcassonne we Francji.

Odwiedziliśmy to miejsce podczas naszej podróży po woj. świętokrzyskim. Dobrze widoczne mury obronne zrobiły na nas spore wrażenie, dlatego zdecydowaliśmy się nieco zagłębić w historię i atrakcje Szydłowa. Dodatkowo miasto jest bardzo popularne ze względu na produkcję śliwki. 

Gdzie znajduje się miasto Szydłów?

Miasto Szydłów położone jest 50 kilometrów od Kielc. Najlepiej dojechać drogą numer 73 przez Lisów na Chmielnik, a później 765 przez Gnojno i Skradla. 

Aby rozpocząć zwiedzanie, najlepiej zaparkować przy kościele św. Władysława lub przy Urzędzie Miasta i Gminy. 

• Współrzędne bezpłatnego parkingu: 50.5914, 21.0030.

Atrakcje w Szydłowie – na jakie ciekawe miejsca zwrócić uwagę?

Atrakcje Szydłowa to przede wszystkim zabytki. W polskim Carcassonne są między innymi: mury obronne i Brama Krakowska, ruiny zamku i szpitala, kościoły czy synagoga. Jeśli wybierasz się z dziećmi, to obok synagogi znajduje się plac zabaw, a w Rynku sklepik z pysznymi śliwkami. 

Mury Obronne

Na nas największe wrażenie zrobiły mury obronne oraz Brama Krakowska, które na początek rzuciły się w oczy z drogi numer 756. Tylko przejeżdżaliśmy przez Szydłów, ale jak zobaczyliśmy mury, to musieliśmy się na chwilę zatrzymać w mieście.

Dodatkowo na nie można się wdrapać, ponieważ w ostatnich latach przeszły renowacje. To chyba największe WOW w całym miasteczku. Później można poczuć małe rozczarowanie. Chyba Szydłów nie do końca wykorzystuje potencjał, jaki drzemie w jego atrakcjach.  

Brama Krakowska w Szydłowie

Brama Krakowska jako jedna z trzech przetrwała próbę czasu. Jednak trzeba powiedzieć, że przeszła rekonstrukcję oraz renowację. Można zobaczyć, jak wyglądał średniowieczny system obronny. Jeśli staniesz w bramie to zobaczysz schodki – przeznaczone były dla strażników. Brama posiada żelazną kratę, a dawniej przed nią znajdował się most zwodzony oraz fosa wypełniona wodą. 

Ruiny Zamku Królewskiego

Zamek złożony był z dwóch domów zamkowych, bramy oraz wieży ostatecznej obrony. Północny dom powstał za czasów króla Kazimierza Wielkiego. Dom południowy wzniesiono za panowania Władysława Jagiełły (styl gotycki). Nie są to pierwotne budowle, ponieważ przez lata były niszczone, a później rekonstruowane.  

Kościół Wszystkich Świętych i świętego Władysława

W Szydłowie znajdują się dwa zabytkowe kościoły: kościół Wszystkich Świętych oraz kościół świętego Władysława. Pierwszy z nich powstał w miejscu drewnianej świątyni. Był częścią pokuty dla Kazimierza Wielkiego za zabójstwo Marcina Baryczki (wikariusz katedry krakowskiej).

Tuż obok jest kościół Wszystkich Świętych. Położony jest za murami miasta za małym wzgórzu. Gotycka budowla zachowała swój pierwotny charakter. To najstarszy zabytek Szydłowa.

Skarbczyk – Muzeum Zamków Królewskich

Skarbczyk to zabytek, który obecnie pełni rolę Muzeum Zamków Królewskich. Na początku stanowił wieżę ostatecznej obrony. Później podczas budowy murów obronnych, wieżę rozebrano i nową przeniesiono w inne miejsce. W 2019 roku powstało tam muzeum. Są tam makiety zamków, manekiny czy różne multimedia. W Muzeum Zamków Królewskich można poznać historię szydłowskiej warowni. 

Synagoga

Synagoga w Szydłowie to jedna z najstarszych synagog w Polsce. Znajduje się w obrębie murów obronnych. Wzniesiono ją w XVI wieku. Jej ściany mają 2 metry grubości! W środku znajduje się mini muzeum oraz informacja turystyczna.  

Ruiny kościoła i szpitala świętego Ducha

Warto także zwrócić uwagę na ruiny kościoła i szpitala świętego Ducha. Dawniej osoby chory i ubogie mogły tam liczyć na pomoc. Najpierw powstał kościół z zakrystią, później chór muzyczny, a na końcu dwa skrzydła szpitalne. 

Zwiedzanie Szydłowa – informacje praktyczne

• Zabytki Szydłowa otwarte są codziennie (bez Nowego Roku, Wielkiej Niedzieli, 1 listopada oraz świąt Bożego Narodzenia),
• Od maja do września w godzinach 10:00 – 18:00,
• W kwietniu i październiku w godzinach 9:00 – 17:00,
• Od listopada do marca w godzinach 8:00 – 16:00,
• Do zwiedzania miasteczka można wynająć przewodnika,
• Czas zwiedzania Szydłowa z przewodnikiem to 3 godziny,
• Pamiętaj, aby w mieście kupić śliwki.

Bilety wstępu do zabytków

• Bilety można kupić przy ul. Staszowskiej 12, w Bramie Zamkowej – ul. Szkolna 7, obok poczty oraz w Synagodze – ul. Targowa 3,
• Plac zamkowy (Zamek i Muzeum Zamków Królewskich) – 15 zł normalny i 10 zł ulgowy,
• Synagoga – 5 zł normalny, 4 zł ulgowy,
• Kościół Wszystkich Świętych – 5 zł normalny, 4 zł ulgowy,
• Szpital i kościół pw. Ducha Świętego – 5 zł normalny, 4 zł ulgowy,
• Bilet zbiorowy na wszystkie obiekty – 20 zł normalny, 15 zł ulgowy.

Historia i ciekawostki historycznego miasta

Teraz poznajmy nieco historii średniowiecznego miasta. Pierwsze informacje o Szydłowie pojawiły się już w 1191 roku. Wtedy osada widniała w akcie uposażenia kolegiaty sandomierskiej. 

Dawna wieś była własnością królewską. Za sprawą króla Kazimierza Wielkiego, w XIV wieku wniesiono zamek oraz kościół pod wezwaniem świętego Władysława. Szydłów uzyskał prawa miejskie 1 lipca 1329 roku. Nadał je ojciec Kazimierza Wielkiego, czyli Władysław Łokietek.

Po wniesieniu zamku, miasteczko otoczono murami obronnymi, w których były trzy bramy – Wodna, Opatowska oraz Krakowska. Szydłów położony był na szlaku handlowym, dlatego sprawnie się rozwijał. Spore dochody przynosił tranzyt wina oraz chmielu.

Władysław Jagiełło podczas swojego panowania, przekazał miasto pod opiekę brata – Świdrygiełły w 1403 roku. Później było siedzibą starostwa niegrodowego (istniało w Koronie Królestwa Polskiego i Wielkim Księstwie Litewskim). W mieście rozwijały się cechy rzemieślnicze: kowalstwo, bednarstwo czy siodlarstwo. 

Wszystko szło dobrze do 1630 roku, gdy Szydłów spalono przez wojska najemne. Kolejne fatalne wydarzenia to potok szwedzki oraz najazd księcia Rakoczego. W 1655 roku miasto zniszczono i już się nie podniosło. Liczba domów spadła z 1663 na 54, a ludności z 1300 na 350. 

W 1869 roku Szydłów utracił prawa miejskie. Kolejne zniszczenia nastąpiły podczas II wojny światowej. Później został odbudowany. Prawa miejskie odzyskał w 2019 roku.

• Szydłów to podobno Śliwkowa Stolica Polski,
• Organizowane jest tam święto śliwki,
• Miasto stanowi dobre odzwierciedlenie słów, że Kazimierz Wielki zostawił Polskę murowaną.