Asyż – miasto św. Franciszka. Przewodnik po atrakcjach i zwiedzanie

Asyż – miasto św. Franciszka, to popularny kierunek pielgrzymek, ale też jeden z głównych punktów w czasie wycieczek do Włoch. Choć nie jest to duże miasto, każdy znajdzie w nim coś dla siebie – zarówno osoby chcące poczuć klimat włoskiego miasteczka, zagubić się w jego uliczkach czy podziwiać wspaniałe widoki na cały region, jak i osoby skupione na kwestiach duchowych, pragnące zobaczyć miejsce istotne dla świętego.

• Polecamy również odwiedzić Loreto, w którym znajduje się Święty Domek z Nazaretu.

Jak dojechać i gdzie zaparkować w Asyżu?

Dojazd z południowej Polski zajmuje ponad 14 godzin – 1370 km. Musisz jechać przez Słowację i Austrię lub Czechy i Austrię. Pamiętaj o winietach. Gdy byliśmy w marcu, to parking był bezpłatny.

• Współrzędne parkingu blisko bazyliki: 43.0745, 12.6107.

Asyż – św. Franciszek i św. Klara

Asyż położony jest na wzgórzu w regionie Umbria, w prowincji Perugia. Cały region często nazywany jest zielonymi płucami lub ogrodem Italii. Przyczyną jest spora ilość terenów zielonych, często jeszcze bez żadnej ingerencji człowieka.

Asyż znany jest przede wszystkim ze względu na dwójkę pochodzących z niego świętych – św. Franciszka i św. Klarę. Od 1986 r. jest również miejscem, w którym z inicjatywy Jana Pawła II odbywają się Światowe Dni Modlitw o Pokój. Co roku Asyż odwiedza wielu pielgrzymów, a także turystów zauroczonych wąskimi uliczkami lub zabudową z kamienia charakterystyczną dla środkowej części Włoch. Liczną grupą wśród osób odwiedzających Asyż, co może być zaskakujące, są wyznawcy Judaizmu. Chcą oni zobaczyć miasto, w którym Franciszkanie w czasie II wojny światowej uratowali około 300 Żydów. Jednym z miast partnerskich Asyżu są obok San Francisco czy Betlejem również polskie Wadowice.

Historia Asyżu w regionie Umbria

W starożytności na miejscu dzisiejszego Asyżu istniała osada etruska. W III w. p.n.e. zajęli ją Rzymianie i przekształcili w kolonię nazywaną Asisium. Rzymskie panowanie okazało się pomyślne dla niedużej osady, która coraz bardziej wzmacniała swoją pozycję, stając się istotnym dla regionu ośrodkiem handlu.

Upadek Cesarstwa Rzymskiego zapoczątkował trudny czas dla Asyżu. Niejednokrotnie był najeżdżany i ograbiany przez ludy barbarzyńskie. Pod koniec VI w. zajęli go Longobardzi – zachodniogermański lud pierwotnie wywodzący się prawdopodobnie ze Skandynawii. Wyparły ich dopiero w VIII w. wojska Karola Wielkiego. Od XII w. Asyż stanowił część Księstwa Spoleto, jednak już pod koniec wieku udało mu się zdobyć niepodległość. Działał w nim samorząd miejski, a samo miasto często popadało w konflikty z Państwem Kościelnym, do którego zostało wcielone w 1367 r. Z kolei w 1860 r. znalazł się w granicach nowego Zjednoczonego Królestwa Włoch.

Atrakcje Asyżu – Włochy

Jakie atrakcje Asyżu warto zobaczyć? Co zwiedzić w mieście świętego Franciszka? Sprawdź poniżej.

Bazylika św. Franciszka

Bazylika św. Franciszka, czyli Basilica di San Francisco, jest bez wątpienia najpopularniejszym miejscem Asyżu. Znajduje się w jego zachodniej części. Jej wznoszenie rozpoczęto dzień po kanonizacji świętego – 16 lipca 1228 r. Architektem odpowiedzialnym za budowę był Elia da Cortona. Po dwóch latach ukończono budowę kościoła dolnego. Przeniesiono wówczas do niego ciało św. Franciszka, do tej pory spoczywające w kościele św. Jerzego. Po kolejnych sześciu latach zakończono prace nad kościołem górnym. Różne daty ukończenia budowy znalazły odzwierciedlenie w wyglądzie kościołów – dolny charakteryzuje się stylem romańskim, natomiast górny już wczesnogotyckim. Wnętrza obu kościołów zdobią freski wybitnych artystów XIII i XIV w.

Do kościoła dolnego wchodzi się z dolnego placu. Po prawej stronie nawy głównej można zobaczyć freski przedstawiające Mękę Pańską, a po lewej sceny z życia św. Franciszka. Najważniejszym miejscem w kościele jest krypta z 1818 r., w której pochowano św. Franciszka. Dopiero w XIX w. miejsce spoczynku św. Franciszka udostępniono pielgrzymom. Wcześniej przeniesienie ciała do kościoła zakonnicy starali się zachować w tajemnicy. Dlatego po sześciu wiekach papież nakazał jego poszukiwania.

Po wizycie w kościele dolnym można zobaczyć renesansowe krużganki klasztoru. Z ich pierwszego piętra wejście prowadzi do muzeum prezentującego sztukę sakralną. Z kolei schody z krużganka prowadzą do kościoła górnego. Jest on znacznie wyższy i jaśniejszy. Jego poprzeczna nawa (transept) zdobiona jest freskami Cimabuego – przedstawiają między innymi ukrzyżowanie czy sceny z Apokalipsy. Freski z wizerunkami czterech ewangelistów tego samego artysty znajdują się nad ołtarzem głównym.

Bazylika św. Franciszka od 2000 r. znajduje się na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Bazylika św. Klary

Bazylika św. Klary, czyli Basicila di Santa Chiara, znajduje się na wschodzie Asyżu, na placu Santa Chiara, w miejscu dawnego kościoła św. Jerzego, w którym początkowo spoczęło ciało św. Franciszka. Jej budowa rozpoczęła się cztery lata po śmierci św. Klary – w 1257 r. – i trwała do 1260 r. Gotycka, trójnawowa świątynia z transeptem oraz apsydą swoją formą i wewnętrznym układem może kojarzyć się z kościołem górnym bazyliki św. Franciszka.

Fasadę świątyni zdobią pasy różowego oraz białego kamienia z góry Subasio, oraz rozeta odbudowana we współczesności. Ściany transeptu oraz sklepienie zdobią trzynasto- i czternastowieczne freski przedstawiające sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Po lewej stronie nawy poprzecznej można także zobaczyć freski obrazujące życie św. Klary. Z kolei nad ołtarzem zawieszono krzyż namalowany przez lokalnego artystę. Do kościoła przylegają dwie kaplice. Kaplica Najświętszego Sakramentu znajduje się dokładnie w miejscu dawnego kościoła, z kolei w kaplicy Ukrzyżowania znajduje się dwunastowieczny krzyż pochodzący z kościoła św. Damiana, z którego Jezus miał przemówić do św. Franciszka.

Zaraz po ukończeniu budowy kościoła pod ołtarzem złożono ciało św. Klary. W 1850 r. wybudowano kryptę, do której je przeniesiono i umieszczono w kryształowej trumnie.

Piazza del Comune

Piazza del Comune, czyli Plac Ratuszowy, to główny plac Asyżu. Stoi przy nim Palazzo dei Priori z XIV w., w którym obecnie urzędują władze miasta. Po drugiej stronie placu znajduje się kościół Santa Maria sopra Minerva. Od XVI w. jest to świątynia katolicka, której wnętrzu nadano charakteru barokowego. Budowla została wzniesiona w I w. n.e. i pierwotnie była świątynią rzymskiej bogini Minerwy. Plac otaczają także zabytkowe kamienice oraz kafejki i restauracje pozwalające usiąść przy stolikach wystawionych na zewnątrz.

Wieża widokowa na Piazza del Comune

Jeśli będziesz na Piazza del Comune, to możesz wejść na wieżę widokową. Bilet wstępu kosztuje 5 euro. Nie jest to jakaś pozycja obowiązkowa, ale warto tam być.

Rocca Maggiore – twierdza na szczycie

Na szczycie wzgórza tuż nad zabytkowym centrum, znajduje się Rocca Maggiore, cytadela z XII wieku. Zbudował ją Fryderyk Barbarossa. Później po zniszczeniach odbudował ją kardynał Gila Álvareza de Albornoz.

Wąskie uliczki Asyżu

Asyż charakterem i układem doskonale wpisuje się w nasze wyobrażenia o typowym włoskim miasteczku. Wąskie, kamienne uliczki są idealną scenerią na romantyczny spacer. Na każdym kroku możemy coś odkryć, coś wzbudzi nasz zachwyt – mogą to być elementy miejskiej zabudowy, piękny widok na Umbrię lub jeden z 7 kościołów czy jedna z ponad 400 kapliczek i figur. Uliczki krzyżują się na placykach, na których można chwilę odetchnąć w lokalnych barach lub kafejkach.

Kościół św. Damiana

Dokładna data wzniesienia kościoła św. Damiana nie jest znana. Początki jego istnienia szacuje się na VI?VII w. To nieduży jednonawowy budynek o fasadzie w kształcie chaty. Na początku XII w., kiedy kościółek znajdował się w ruinie i pozostał w nim jedynie krzyż, przywędrował do niego św. Franciszek. Modląc się w środku, usłyszał głos dobiegający z krzyża: ?Franciszku, idź, odbuduj mój kościół, ponieważ – jak widzisz – jest w ruinie?. Początkowo św. Franciszek zrozumiał słowa dosłownie, lecz wkrótce uzmysłowił sobie, że Jezus wyznaczył mu zadanie odbudowy Kościoła jako całej wspólnoty.

Odbudowany kościół św. Damiana i wzniesiony przy nim klasztor stał się pierwszą siedzibą nowo powstałego zgromadzenia założonego przez św. Klarę. Od tego miejsca swój początek wzięła pierwsza potoczna nazwa sióstr – damianitki. Obecnie oryginalny krzyż związany z cudem znajduje się w bazylice św. Klary, natomiast nad ołtarzem w kościele św. Damiana zawieszono jego kopię. Apsydę kościółka zdobi fresk z XII w. przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem, św. Damiana oraz św. Rufina.