Bory Tucholskie – miejsca, które warto zobaczyć

Bory Tucholskie to piękne miejsce w województwie kujawsko-pomorskim i pomorskim, które cechuje się największą obecnością borów sosnowych na terenie Polski. Zamieszkuje je rdzenna ludność Borowiaków Tucholskich, Kociewiaków czy Kaszubów.

Ludzie wybierający za swój cel zwiedzania Bory Tucholskie, odwiedzają je ze względu na: Park Narodowy, spokój, piękne widoki, odpoczynek, możliwość zbierania grzybów, wycieczki rowerowe, jeziora oraz różne atrakcje dla rodzin z dziećmi.

W sezonie letnim działają tam również spływy kajakowe, dobrze rozwinięta jest baza gastronomiczna oraz noclegowa, w której przeważa wynajem domków wolnostojących oraz agroturystyk w domu gospodarzy. Symbolem Parku Narodowego jest głuszec siedzący na gałęziach.

W dzisiejszym wpisie przewodnikowym chciałbym Cię zabrać do pięknej i wyjątkowej krainy, odkrytej przez nas całkiem niedawno, w którym się dowiesz o:

1. Gdzie znajdują się Bory Tucholskie?
2. Co warto w nich zobaczyć?
3. Nad jaką rzeką warto się zatrzymać?
4. Gdzie znaleźć mapę parku?
5. Będą również zdjęcia, które pozwolą przenieść się w świat borów sosnowych w północnej Polsce.

Gdzie znajdują się i jak dojechać do Borów Tucholskich?

Na samym początku zacznijmy od tego, gdzie znajdują się Bory Tucholskie i jak najłatwiej do nich dojechać. Do borów najszybciej dostaną się mieszkańcy: Bydgoszczy, Szczecinka, Słupska, Gdańska, Gdyni i Sopotu, dlatego turyści z Trójmiasta, przyjeżdżają do tych lasów najczęściej.

My mieszkamy w Małopolsce, więc wykorzystaliśmy kilka dni podczas podróży po Polsce, aby spędzić trochę czasu właśnie w Borach Tucholskich. Z Bydgoszczy można dojechać drogą numer 25, a od Gdańska autostradą A1 i drogą 22. Na miejscu można zatrzymać się w Swornychgaciach, Chojnicach czy Tucholi.

Co zwiedzić będąc w Borach Tucholskich?

Na turystów przybywających do Borów Tucholskich czekają różne atrakcje. My polecamy głównie miejsca widokowe oraz szlaki i ścieżki turystyczne. My spędziliśmy tam 3 dni i właśnie ten czas poświęcaliśmy na leśne spacery.

Każdy park narodowy jest inny, dlatego zwiedzanie wygląda inaczej. Tak jak wspomniałem powyżej, tutaj warto przyjechać dla spływów kajakowych. My byliśmy w marcu, dlatego nie wszystko było dostępne dla ruchu turystycznego. Mimo to udało się odkryć kilka naprawdę ciekawych i godnych polecenia miejsc.

Wieża widokowa Trzebciny – atrakcja turystyczna Borów Tucholskich

Chociaż wydaje się to dziwne, to atrakcją turystyczną jest widok na zniszczony przez tornado las w 2012 roku. Aby zobaczyć skalę zniszczeń, ciężką pracę oraz odradzający się las postanowiono wybudować na małym wzgórzu między Tleniem a Tucholą wieżę widokową. Teraz jeśli spojrzymy z ostatniego piętra drewnianej konstrukcji, to zobaczymy młode drzewa oraz krzewy. Ciężko uwierzyć, że kiedyś w tym miejscu rósł sosnowy las.

Informacje praktyczne

Wieża widokowa jest otwarta 24 godziny na dobę. Wstęp jest bezpłatny, a samochód można zatrzymać na darmowym parkingu dostępnym przy drodze głównej. Współrzędne: 53.622617, 18.228097. Dojście na miejsce zajmuje około 60 sekund.

Leśne ścieżki przyrodnicze – Jelenia Wyspa, Jeziorka Kozie, Woziwoda

W Borach Tucholskich, ale jeszcze poza parkiem narodowym, do którego wrócimy, wytyczono wiele ścieżek przyrodniczo-dydaktycznych oraz szlaków turystycznych, którymi spaceruje się bardzo przyjemnie. Do tych ciekawszych należą:

1. Ścieżka Jelenia Wyspa w Tucholskim Parku Krajobrazowym,
2. Ścieżka w Rezerwacie Przyrody Jeziorka Kozie,
3. Ścieżka w Rezerwacie Dolina Rzeki Brdy,
4. Ścieżka dydaktyczna w Suszku.

Spacer po Jeleniej Wyspie | długość – 3,5, czas przejścia 2 godziny

Zobaczmy wspólnie, jak wygląda jedna z nich, czyli Jelenia Wyspa znajdująca się niedaleko Tucholi. Ścieżka poprowadzona jest nad rzeką Stążką. Mierzy około 3,5 km, dlatego jej przejście powinno zająć nie więcej niż 2 godziny. Na ścieżce wytyczonych zostało 10 przystanków, z których można dowiedzieć się wielu interesujących informacji.

Najciekawiej wyglądają torfowiska oraz bagna rzeki Stążki, a dla uatrakcyjnienia postanowiono wybudować drewnianą wieżę widokową. Parking znajduje się na samym początku ścieżki przy drodze z Tlenia do Tucholi. Współrzędne parkingu: 53.614983, 17.959839.

Park Narodowy Bory Tucholskie

Z Parkiem Narodowym Bory Tucholskie spotykamy się już w szkole podczas poznawania parków narodowych na terytorium Polski. Dla nas najbardziej znane są oczywiście te z południowej części naszego kraju, czyli tutaj, gdzie Tatry, Bieszczady, Gorce czy Pieniny. Tutaj na północy skupiliśmy się głównie na ścieżkach przyrodniczych. Na jakie trasy i miejsca zwrócić uwagę, wędrując po ścieżkach tego parku narodowego?

1. Punkt widokowy Struga Siedmiu Jezior,
2. Jezioro Kacze Oko,
3. Jezioro Krasne,
4. Pomnik przyrody Dąb Bartuś,
5. Punkt widokowy na skarpie nad Jeziorem Charzykowskim,
6. Niebieska ścieżka Piła Młyn,
7. Czerwona ścieżka Łąki Józefowskie,
8. Miasto Chojnice, Czersk i Tuchola,
9. Ścieżka wokół jeziora lobeliowego Wielkie Gacno.

Gród Raciąż

Niegdyś bardzo urokliwe miejsce, a kilka lat temu zniszczone przez nawałnicę. Grodzisko Raciąż to unikatowe miejsce na mapie Borów Tucholskich, coś na podobieństwo Muzeum Archeologicznego w Biskupinie.

Znajduje się nad Jeziorem Śpierewnik na granicy województwa pomorskiego i kujawsko-pomorskiego. Warto poznać historię grodu i chociaż przez chwilę znaleźć się tam na miejscu. Ciągle trwają tam prace leśne, jednak nie wiadomo jaka przyszłość czeka grodzisko. Współrzędne: 53.685615, 17.758687.

Dąb Bartuś

Jedną z głównych atrakcji turystycznych w Parku Narodowym Bory Tucholskie są: Dąb Bartuś oraz Jezioro Kacze Oko. Najlepiej rozpocząć wycieczkę w miejscowości Małe Swornegacie i iść niebieskim szlakiem. Dąb Bartuś to około 600-letnie drzewo, a za nim rozpoczynają się drewniane pomosty nad Jeziorem Kacze Oko.

Dąb Bartuś jest dębem szypułkowym znajdującym się w Borach Tucholskich, a dokładnie na terenie parku narodowego. Tuż obok niego znajduje się Jezioro Płęsno oraz Kacze Oko. I właśnie to drugie jeziorko bardzo nas zainteresowało. Wybraliśmy się więc na wycieczkę w te tereny, a rozpoczęliśmy w miejscowości Małe Swornegacie.

Parking leśny na początku trasy

Zaparkowaliśmy na parkingu leśnym przy drodze Małe Swornegacie – Charzykowy. Tam znajduje się punkt widokowy na Jezioro Charzykowskie. Po drugiej stronie drogi było Jezioro Mielnica.

• Współrzędne bezpłatnego parkingu: 53.8097, 17.5139.

Mapa trasy turystycznej

Poniżej zamieściłem mapę naszej trasy, którą przeszliśmy.

• Długość trasy: 6,4 km,
• Czas przejścia z przerwami to 3 godziny.

Jak dojść do Dębu Bartuś?

Z parkingu musieliśmy wrócić w kierunku centrum wsi Małe Swornegacie. Był to odcinek mierzący 1 kilometr. Mogliśmy zatrzymać się w samej miejscowości, jednak droga była mniej więcej taka sama. Szliśmy leśną ścieżką prowadzącą po prawej stronie drogi. Było bezpiecznie, ponieważ nie musieliśmy uważać na samochody.

Na skrzyżowaniu skręciliśmy w prawo. Tam przyszedł znakowany szlak niebieski, tak zwany Szlak Brdy. Po kilku minutach minęliśmy ostatnie domy i obiekty noclegowe i zobaczyliśmy znaki informujące o Parku Narodowym Bory Tucholskie. Właśnie do niego wchodziliśmy. Uwaga! Do parku musisz zakupić bilet wstępu i najlepiej to zrobić online.

• Bilet normalny kosztuje 4 złote, a ulgowy 2,
• To nie tak wiele, a można podziwiać piękno przyrody.

Szliśmy leśną ścieżką nad Jeziorem Skrzynka

Maszerowaliśmy przyjemną leśną ścieżką, a z prawej strony towarzyszyło nam Jezioro Skrzynka. Na chwilę się przy nim zatrzymaliśmy. Po 25 minutach dotarliśmy na rozejście się szlaków. W tym miejscu Struga Siedmiu Jezior łączyła Jezioro Skrzynka z Jeziorem Płęsno. Był drewniany mostek, przez którego przeszliśmy i stanęliśmy przed dębem Bartuś.

Drzewo ma podobno 600 lat!

Z czymś Wam się kojarzy to imię? Owszem! W województwie świętokrzyskim w Zagnańsku, rośnie przecież jedno z najstarszych drzew w Polsce, czyli Dąb Bartek. Tutaj mieliśmy Bartusia, który od 1991 roku jest pomnikiem przyrody. Ten mieszkaniec Borów Tucholskich ma podobno 600 lat! Jego obwód to około 700 cm, a wysokość 25 metrów. W 2017 roku drzewo bardzo ucierpiało podczas wichur i deszczów.

Na miejscu jest tabliczka, żeby się nie zbliżać do drzewa i słusznie, ponieważ nie wiadomo ile konary jeszcze wytrzymają. Tuż za drzewem jest wejście na drewniane kładki prowadzące nad Kaczym Okiem.

Jezioro Kacze Oko – drewniane platformy

Przejście całego odcinka Dąb Bartuś – Jezioro Kacze Oko – Dąb Bartuś zajmuje jakieś 20 minut. To zaledwie 1 kilometr trasy, więc spokojnie można sobie przedłużyć wycieczkę, a naprawdę warto. My bardzo lubimy takie drewniane kładki zlokalizowane gęsto w lesie.

Maksymalna głębokość jeziorka to 1,2 m, a powierzchnia 0,69 ha. Drewniane platformy są na długości 600 metrów, a później wychodzi się na leśną ścieżkę. Gdy dojdziesz do drewnianego ogrodzenia, to musisz skręcić w prawo, żeby wrócić pod Bartusia.

Szlak Kaszubski imienia Juliana Rydzkowskiego oraz Strugi Siedmiu Jezior

Tamtędy przebiega Szlak Kaszubski imienia Juliana Rydzkowskiego oraz Strugi Siedmiu Jezior. Te tereny są bardzo fajne na wycieczki rowerowe. Pamiętaj jednak, że w parku narodowym można korzystać tylko z wytyczonych szlaków. Później od drzewa wracaliśmy taką samą drogą, jak przyszliśmy. Wycieczka jest krótka i bardzo przyjemna.

Brda i Wda to rzeki, które płyną przez Bory Tucholskie

Przez Bory Tucholskie przepływają dwie rzeki: Brda i Wda. Dzięki nim wielu mieszkańców wykorzystuje to, organizując spływy kajakowe w okresie wakacyjnym. Jeśli ktoś szuka niezwykłych szlaków wodnych otoczonych nietkniętą przez człowieka przyrodą, to musi przyjechać na Kaszuby i przepłynąć się najpiękniejszymi rzekami północnej Polski. Co ciekawe Brda, uważana jest za jeden z najbardziej malowniczych szlaków w Europie.

Przed wyjazdem zobacz na mapę

Laminowaną mapę Borów Tucholskich, Kaszub i Kociewia można znaleźć w asortymencie wydawnictwa ExpressMap za 19 złotych, albo na Galileosie za 9 złotych. Jest również w Internecie dostępna mapa interaktywna na stronie odkryjbory.pl.