Zamość – atrakcje turystyczne. Co zobaczyliśmy z dzieckiem?

Zamość to miasto położone w południowej części województwa lubelskiego. Ze względu na unikalny system architektoniczno – urbanistyczny, to miasto szczególne pod względem kulturalnym i historycznym. Miasto jako jedyne oparło się szwedzkiemu potopowi.

• Zobacz atrakcje województwa lubelskiego.

Stare Miasto Zamościa nazywane było „perłą renesansu”, „miastem arkad” lub „Padwą północy”. W 1992 roku zostało wpisane na listę UNESCO. Stare Miasto zachowało swój pierwotny układ z szachownicowym układem ulic.

• Co warto zobaczyć w Zamościu?
• Jakie atrakcje zwiedzić w Zamościu?

Odpowiedź poniżej.

Rynek i Ratusz w Zamościu

Rynek to XVI – wieczny reprezentacyjny plac zaprojektowany przez włoskiego architekta. To kwadratowy plac na wzór „forum publicum” otoczony kamienicami z arkadami. Początkowo wokół rynku znajdowały się drewniane budynki, z czasem Jan Zamoyski postarał się, aby powstały kamienne kamienice. Mieszkali w nich bogaci rzemieślnicy i kupcy.

Kamienice były wielokrotnie przebudowywane. Obecnie wokół rynku znajdują się przeważnie budowle w stylu późnorenesansowym. Kamienice znajdują się po 8 sztuk w każdej stronie Rynku w dwóch blokach, które są przecięte ulicami pod kątem prostym.

Przed Ratuszem znajduje się dawny pręgierz oraz płyta, która jest pamiątką wizyty Marszałka Józefa Piłsudskiego. To niewątpliwie wizytówka miasta, a budynek Ratusza wraz z charakterystycznymi schodami z pewnością wielu z nas widziało na pocztówkach. Będąc tutaj należałoby zwrócić uwagę na piękne kolorowe kamienice ormiańskie pięknymi sztukaterią.

Cały plac można przejść podcieniami. Rynek i ratusz to serce miasta Zamość. W okresie letnim o godzinie 12:00 rozlega się hejnał i jest grany jedynie na 3 strony świat. Legenda głosi, że Jan Zamoyski zabronił grania hejnału w stronę Krakowa, ponieważ w owym czasie mieszkał tam król Zygmunt III Waza, z którym Zamoyski się nie zgadzał.

W podziemiach ratusza znajduje się turystyczna trasa podziemna i to jest oficjalna trasa. Możemy podziwiać tutaj odkrycia archeologiczne z XIX i XX wieku. Najlepiej skorzystać z pomocy przewodnika, który pięknie opowie historię miasta. Zwiedzimy tutaj zrekonstruowane więzienie. Istnieje też nieoficjalna trasa, która biegnie wewnątrz bastionu VII.

Kolorowe Kamienice Ormiańskie

Kolorowe kamienice to zabytkowe kamienice na Starym Mieście w Zamościu. Zbudowane w stylu manierystyczno – barokowym. Powstały w połowie XVII wieku. Właścicielem każdej z nich był ktoś inny, natomiast po II wojnie światowej przeszły w posiadanie państwa.

Kamienice Ormiańskie znajdują się na prawo od Ratusza. Są w różnych kolorach i o różnych nazwach, tj.: zielona – Wilczkowska, ciemnożółta – Rudomiczowska, czerwona – Pod Aniołem, niebieska – Pod Małżeństwem, żółta – Pod Madonną.

A poza tym są pięknie wykończone i ozdobione, np.: fryzami, płaskorzeźbami. Historia tych kamienic sięga XVIII wieku, kiedy to Ormianie, dostając od Jana Zamojskiego część miasta, wybudowali między innymi rząd kamieniczek.

Nowa Brama Lubelska i Stara Brama Lubelska w Zamościu

Nowa Brama Lubelska to ostatnia z 5 bram miejskich miasta, zbudowana w latach 1821 – 1822. Znajduje się między bastionami V i VI. Powstała po przebudowie twierdzy. Brama posiada monumentalną fasadę z cegły i kamienia. Na elewacji zostały wyrzeźbione gałązki dębu, które są symbolem odwagi.

W latach 1956 – 1976 wykorzystywana była na potrzeby dworca PKS. W kolejnych latach została odrestaurowana, dobudowano do niej drewniany most wraz z nasypem. Na nim postawiono pomnik Króla Dawida. Niedaleko bramy znajduje się amfiteatr.

Stara Brama Lubelska to jedna z 3 bram miejskich. Znajduje się na niej płaskorzeźba, która przedstawia personifikację Polonii, która siedzi na tronie. Po obu stronach znajduje się napis w języku łacińskim „Witaj Życiodajna Matko Polsko! Ty nie tylko murami, lecz także życiem i krwią masz być przez nas broniona. O Gwiazdo Wolności i Szlachetności, Polsko, witaj”.

Twierdza Zamość

Twierdza Zamość to fortyfikacje z XVI i XVII wieku, wybudowane na polecenie Jana Zamoyskiego. System umocnień miał strzec miasto. Tego typu fortyfikację zapoczątkowane były we Włoszech, a później w całej Europie i stopniowo zastępowały stare zamki. Wieże i baszty przekształcano na bastiony, a mury łączono wałami tzw. kurtynami.

Przez stulecia świetnie pełnia swoją rolę oraz wpisała się do historii Polski. Twierdza została udostępniona turystom do zwiedzania. W roku 2015 twierdza przeszła rewitalizację. Cała fortyfikacja robi ogromne wrażenie, która była sprytnie przemyślana. Wróg aby dostać się na teren miasta musiał najpierw pokonać fosy i cieki wodne, co było nie lada wyczynem dla nieprzyjaciela.

Dalej musiał pokonywać kolejne punkty oporu. Warto zajrzeć również do bastionu VII, który obecnie pełni funkcję wejścia do murów. Najlepiej zwiedzać należałoby z przewodnikiem i poznać życie ówczesnej załogi fortecznej. Są tu liczne wąskie korytarze, małe okna strzeleckie, punkty artyleryjskie oraz schrony.

Gdzieniegdzie w zagłębieniach korytarza znajdowały się nawet miejsca na ładunki wybuchowe, tak aby w momencie przedarcia się nieprzyjaciela można było wysadzić tunel i nie dopuścić do ataku. Dalej znajdują się kazamaty czyli schron , który osłaniał przed ogniem artyleryjskim. Takie schrony pełny różną rolę od magazynu po miejsca odpoczynku dla załogi.

Z kazamatów tych mamy widok na przedpole, w przypadku przedarcia się wroga i tak natrafił by na ostrzał z luf, które znajdowały się w bocznych bastionach. Na terenie twierdzy przeprowadza się wiele rekonstrukcji wydarzeń historycznych, gdzie spotkamy pasjonatów historii, przebranych w mundury polskich, kozackich oraz szwedzkich wojsk. Inscenizacje są dziennie i nocne, które odtwarzają bitwy toczone przez Jana Zamoyskiego.

Poczujemy się wtedy jak byśmy uczestniczyli w wielkiej bitwie, zobaczymy wielu rannych, usłyszymy huki armat, a to niewątpliwie zrobi na nas ogromne wrażenie.

Brama Lwowska

Brama Lwowska to jedna ze starych bram na Starym Mieście, to również element twierdzy. Są 2 bramy lwowskie: stara i nowa. Stara powstała gdy miasto się rozbudowywało około 1599 roku, projektantem był włoski architekt Bernard Morando.

To kamienna fasada w kształcie łuku triumfalnego z toskańską dekoracją. Fasada ozdobiona została płaskorzeźbą Chrystusa Zbawiciela i św. Tomasza, który jest patronem miasta Zamość. Do bramy przymocowany był most przez fosę.

Nowa brama powstała podczas zaborów Polski jako element obronny. Została ona zaprojektowana przez inżyniera Jana Pawła Lelewela. Później dobudowano do niej sześcioprzęsłowe kazamaty. Podczas II wojny światowej było tutaj kasyno cywilne.

Rotunda Zamojska w Zamościu

Muzeum Martyrologii Zamojszczyzny Rotunda to działobitnia, która powstała w latach 1825 – 1831. W czasie wojny znajdowało się tutaj więzienie śledcze zamojskiej placówki gestapo. Szacuje się, że zginęło tutaj od 6 do 8 tysięcy ludzi.

Miejsce upamiętniono jako Pomnik Męczeństwa Zamojszczyzny. W czasie II wojny światowej Niemcy stworzyli tu obóz dla Polaków miedzy innymi dla inteligencji oraz dla ludzi związanych z oporem. W latach 1940 – 1944 przez więzienie przeszło ponad 50 tysięcy ludzi.

Znajdują się tu również liczne groby żołnierzy i partyzantów. W miejscu tym znajdują się też cele – kaplice pamięci różnych grup między innymi Sybiraków, Wołyniaków, Nauczycieli czy Harcerzy. Kaplica Pamięci

Dzieci Zamojszczyzny przypomina zwiedzającym o tragedii wielu tysięcy dzieci zamordowanych i wywiezionych do Niemiec.

Droga Męczenników Rotundy

Idąc Drogą Męczenników Rotundy, mijamy miejsce pochówku ludności cywilnej, zwanej cmentarzem. Miejscu temu towarzyszy wiele drzew i zieleni nadających nostalgiczny spokój, ale także dzięki temu wywołuje w nas pobudzenie do refleksji i skupienie wewnętrzne. Dalej zmierzając, dochodzimy do bramy i przechodzimy przez nią. Pierwsze co rzuca się w oczy to miejsce wyznaczone na środku, które było miejscem palenia ofiar niemieckiego obozu.

Przechadzamy się dookoła, spoglądając i dotykając murów. Dopatrujemy się, że można wejść do środka. Wchodzimy do pierwszej z lewej. Spędzamy tutaj kilka chwil i Mateusz wychodzi na zewnątrz. Ja robię jeszcze kilka zdjęć i stwierdzam, że można przejść też do innej celi.

Ale nie mam na tyle odwagi, żeby sama być tutaj. Od razu serce mi ściska i oblatuje mnie strach. Nie zdecydowałam się, aby przejść przez kolejne cele, musiałam wrócić po moich towarzyszy. Wspólnie przeszliśmy dookoła przez każdą z cel, a jest ich 20 i są poświęcone różnym ofiarom II wojny światowej:

1. Ruiny celi zbombardowanej we wrześniu 1939
2. Cela Gospodarcza
3. Cela Wołyniaków
4. Cela Więźniów Politycznych (dawniej Powstańców Warszawy)
5. Cela Prawników i Sędziów
6. Cela Sybiraków (dawniej Nieznanego Więźnia Politycznego)
7. Cela Stowarzyszenia Kupców Polskich
8. Cela Harcerzy
9. Cela Więźniów Majdanka
10. Kaplica. Cela Księży i Duchowieństwa
11. Cela Więźniów Oświęcimia – Auschwitz-Birkenau
12. Cela Pocztowców
13. Cela Nauczycieli
14. Cela Partyzantów
15. Cela Spółdzielców
16. Cela. Zamość w 1939
17. Cela. Zamość i Zamojszczyzna w latach 1940-1942
18. Cela. Wysiedlenia. Pacyfikacje. Dzieci Zamojszczyzny. 1942-1944
19. Cela. Rotunda w systemie więziennictwa niemieckiego
20. Cela. Rotunda w lipcu 1944 roku

Dowiedzieliśmy się ostatnio, że w tym miejscu obchodzone są uroczystości rocznicowe, a także uroczystości państwowe i kościelne. My bardzo serdecznie każdemu polecamy to miejsce, a na razie oddajemy Wam fotogalerię. Można poczuć to miejsce, że aż serce ściska.

Pałac Zamoyskich

Pałac Zamoyskich to dawna rezydencja rodziny Zamoyskich, zbudowana w latach 1579 – 1586, w stylu renesansowym. Budynek ten był zbudowany jako pierwszy po założeniu miasta. Projekt wykonał włoski architekt Bernardo Morando. Pałac posiadał swoje odrębne mury, które oddzielały go od reszty miasta, miał kształt prostokąta, długości około 60 metrów, dwie kondygnacje, wieżę z tarasem i dwuskrzydłowe schody.

Wielokrotnie przebudowywany, obecnie jest aż tak okazałą budowlą. Przed pałacem stoi pomnik hetmana Jana Zamoyskiego. W roku 1658 pałac niemalże całkowicie spłonął, dobudowano go 1660 roku już w innym stylu – barokowym. Kolejne zmiany stylu nastąpiły podczas remontu w latach 1747 – 1751, obniżono wtedy wieżę, usunięto attykę, a plac pozbawiono dekoracji.

Po 1803 roku styl zmieniono na bardziej modny czyli klasycystyczny. W tym czasie pełnił funkcję szpitala wojskowego, później stworzono tutaj kaplicę i drukarnię. Obecnie znajdują się w nim sądy oraz pomieszczenia mieszkalne.

Muzeum Broni i Fortyfikacji „Arsenał” w Zamościu

Muzeum Broni i Fortyfikacji „Arsenał” w Zamościu to oddział Muzeum Zamojskiego. Znajdują się tutaj 3 obiekty: Prochownia i Arsenał – budynki historyczne oraz Pawilon pod Kurtyną. Arsenał dla Jana Zamoyskiego nie był tylko składem broni, ale również miejscem do ekspozycji kolekcji broni.

Park Miejski

Park Miejski utworzony w latach 1919 – 1926 w centrum miasta. Uważa się, że jest to najpiękniejszy park w Polsce. Zajmuje około 11,2 ha, z czego 2 ha zajmuje staw, który został utworzony na bazie znajdującej się tutaj fosy.

W parku znajdują się liczne alejki, ścieżki, mostki oraz schody ogrodowe. Znajdziemy tu przepiękne wielogatunkowe kompozycje kwiatowe. Cały teren poforteczny wraz z rozciągającym się stawem stał się niezwykle atrakcyjnym miejscem dla mieszkańców i odwiedzających miasto turystów.

Znajdują się tutaj pewne akcenty architektoniczne jak: główna brama, kojec czy Brama Lubelska. Park wchodzi w skład układu urbanistycznego Starego Miasta, który został uznany za Pomnik Historii i został wpisany na listę UNESCO. Obejmuje on teren bastionu IV dawnej twierdzy. Ma regularny plan, który został oparty na krzyżujących się parterów.

Synagoga

Synagoga była centrum dzielnicy żydowskiej. Znajduje się na Starym Mieście i jest najlepiej zachowaną synagogą w całym kraju. Zbudowana została w latach 1610 – 1620. Wnętrze oparte na planie kwadratu. Dekoracje to późnorenesansowe o żywych barwach.

Możemy podziwiać w niej pięknie dekorowaną szafę aron ha-kodesz („szafa ołtarzowa”). Przechowywano w niej zwoje Tory. Do budynku przylega dawny dom kahału czyli gminy żydowskiej, a w kamienicy dalej w piwnicach znajduje się mykwa czyli rytualna łaźnia żydowska. Do głównej sali modlitw przylegają dwa babińce.

Budynek jest udostępniony dla zwiedzających. Podczas II wojny światowej Niemcy zniszczyli budynek i wykorzystywali ją jako stajnię. Obecnie znajduje się tutaj multimedialne Muzeum Historii Żydów Zamościa i Okolic oraz centrum informacji o „Szlaku Chasydzkim”. W sali głównej organizowane są różnego rodzaju koncerty i wystawy, a także wykłady i warsztaty edukacyjne.

Kartka z historii Zamościa

Zamość założył w 1580 roku kanclerz i hetman Jan Zamoyski. To on wybudował tutaj warownię, która chroniła szlak kupiecki między Wołyniem i Lwowem a Lublinem i Warszawą. Koncepcja miasta – twierdzy zostało zaprojektowane przez włoskiego architekta Bernarda Morando i było uważane za najlepiej zorganizowane miasto w nowożytnej Polsce.

Zaraz po powstaniu miasta osiedlili się Żydzi, którzy od razu uzyskali prawa takie same jak inni mieszkańcy miasta. Mogli posiadać nieruchomości na terenie Zamościa, zagwarantowano im bezpieczeństwo oraz swobodę wyznania. Wybudowali synagogę, mykwę, cmentarz oraz szkołę. Założyciel miasta chciał, aby miasto zostało zamieszkane przez Żydów sefardyjskich, ponieważ liczył na ożywienie handlu z Turcją.

Zamojszczyzna – pogranicze Rusi Czerwonej i Małopolski

Zamojszczyzna to region, który znajduje się na pograniczu dwóch krain historycznych, w większości w obrębie Rusi Czerwonej oraz Małopolski.

Po I rozbiorze Polski region ten znalazł się pod panowaniem Monarchii Habsburgów. Podczas II wojny światowej na tym terenie miały miejsce niemieckie akcje wysiedleńcze zamieszkującej tutaj ludności.

Tereny te miały zostać zgermanizowane. Jednak wysiedlenia nie odniosły spektakularnych efektów, panował zamęt, powstały oddziały partyzanckie, gospodarka została zrujnowana. Chłopi niszczyli zbiory oraz zabijali zwierzęta, aby nic nie wpadło w ręce Niemców, a sami opuszczali swoje gospodarstwa wiejskie.

Zamojszczyzna to piękne tereny w południowo – wschodniej części Polski, które warto zwiedzić