Czartowska Skała – wygasły wulkan na Pogórzu Kaczawskim
Czartowska Skała (z języka niemieckiego Spitzberg) to wzniesienie, znajdujące się w południowo-zachodniej części Polski, w województwie dolnośląskim, na Pogórzu Zachodniosudeckim (które dawniej nazywane było Sudetami Zachodnimi). Mezoregionem Pogórza Zachodniosudeckiego, w którym znajduje się ta skała, jest Pogórze Kaczawskie, natomiast mikroregionem – Pogórze Złotoryjskie. Znajduje się na zachód od Parku Krajobrazowego Chełmy oraz mniej więcej 6,5 km na północny zachód od wsi Myślibórz. Wysokość tego wzniesienia wynosi 463 m n.p.m.
Czartowska Skała – tajemnicze miejsce w Krainie Wygasłych Wulkanów
Czartowska Skała to niewielkie, powulkaniczne wzniesienie, które ma kształt małego, lekko skrzywionego stożka. Wzniesienie z obu stron przekształcone jest przez wyrobiska kamieniołomów, które obecnie są już nieczynne. Wyraźnie odróżnia się od płaskiego krajobrazu środkowej części Parku Krajobrazowego Chełmy i wznosi się samotnie w środkowo-zachodniej części Wzgórz Złotoryjskich. Ma ono dość strome zbocza, a także wyraźnie podkreślony, i odznaczający się od reszty wzniesienia wierzchołek. Szczyt ten stanowi świetny punkt widokowy. Rozciąga się z niego panorama na Pogórze Kaczawskie, Karkonosze i Góry Kaczawskie. Niestety my trafiliśmy na deszczową pogodę i nic nie zobaczyliśmy.
Jak najłatwiej dojechać do Czartowskiej Skały na Pogórzu Kaczawskim?
Najłatwiej dojechać do Czartowskiej Skały polną drogą między miejscowościami Muchów i Myślinów. Szczyt będzie dobrze widoczny już daleka, a przy drodze będzie znak z oznaczeniem. Drogą można dojechać około 200 metrów. Tam trzeba zostawić samochód i przejść na nogach 500 metrów za znakami żółtymi. Trasa jest łatwa, a wejście na samą górę nie powinno sprawić nikomu problemu. Dojście na szczyt zajmuje 15 minut.
Tutaj współrzędne geograficzne ułatwiające dojazd na miejsce, w którym można zostawić samochód: 51.0340960, 16.0311370.
Budowa geologiczna Czartowskiej Skały
Budowa geologiczna Czartowskiej Skały jest dosyć mocno zróżnicowana. Część rdzenia dawnego wulkanu tarczowego wypełnionego lawą, a także pokrywy lawowej o zasadowej lawie zbudowana jest z bazaltów- wulkanitów z epoki Miocenu (epoki wielkich przemian geologicznych skorupy ziemskiej). Bazanit (wylewna skała magmowa), z którego zbudowane jest wzniesienie, tworzy na nim regularne słupy i jest spękany.
Niższe partie wzniesienia zbudowane są z utworów soliflukcyjnych, natomiast u jego podnóża znajdują się osady fluwioglacjalne. Podczas transgresji lądolodu na tym obszarze wzniesienie to nie było całkiem pokryte lodem, ale stanowiło skalisty nunatak, który wystawał na zaledwie kilka metrów.
Czartowska Skała od północy porośnięta jest małymi kępami drzew i krzewów. Występują tam również rośliny chronione, takie jak m.in.: wawrzynek wilczełyko, storczyk bzowy, pierwiosnka wyniosła czy storczyk męski. Na obszarze tym znajduje się żółty szlak turystyczny o nazwie Szlak Wygasłych Wulkanów, który przebiega m.in. przez miasto Jawor i wieś Sędziszowa. Od 1991 roku wzniesienie objęte jest ochroną prawną i stanowi pomnik przyrody nieożywionej Czartowska Skała.
Zobacz także inne ciekawe miejsca w okolicy w Krainie Wygasłych Wulkanów:
