Grodzisko Owidz – rekonstrukcja średniowiecznego grodu

Grodzisko Owidz to zlokalizowana we wsi Owidz rekonstrukcja grodu pochodzącego z XI wieku. Miejsce to znajduje się w województwie pomorskim, w gminie Starogard Gdański. Jest to samorządowa instytucja kultury, która działa od 2012 roku. Znajduje się tam także restauracja – Karczma Słowiańska Na Podgrodziu, a także organizowane są na miejscu różne imprezy.

Jak dojechać do grodziska w Owidzu?

Dojazd do tego miejsca jest bardzo wygodny. Grodzisko Owidz znajduje się w pobliżu Starogardu Gdańskiego, a także nieopodal większych miast, takich jak Gdańsk czy Malbork. Dojazd z tych i innych miejsc jest dobry, a na miejscu znajduje się również bezpłatny parking, który umożliwia zostawienie swojego pojazdu. Można również wybrać się w to miejsce na przykład autobusem. Współrzędne geograficzne ułatwiające dojazd do grodziska: 53.955071, 18.571785.

Grodzisko Owidz – historia miejsca

Gród owidzki uznawany był za jeden z najsilniejszych grodów na terenach obecnego Kociewia. Położony był na wzgórzu nad rzeką Wierzycą, a jego założenie związane było z umacnianiem się zwierzchnictwa Bolesława Chrobrego nad Pomorzem. Gród został zniszczony prawdopodobnie na rozkaz Władysława Hermana w 1090 roku. Niszczenie przez niego grodów na tych terenach miało pomóc w uniemożliwieniu buntu Pomorzan.

Jednakże pomimo zniszczenia grodzisko w Owidzu nadal funkcjonował i w XII wieku pełnił jeszcze funkcje obronne, ale następnie je utracił. Popularna lokalna nazwa tego miejsca, Szwedzka Górka, wzięła się stąd, że w czasie potopu szwedzkiego grodzisko wykorzystywane było przez Szwedów jako obóz.

Jak wyglądało kiedyś i wygląda obecnie grodzisko Owidz?

Gród owidzki pełnił nie tylko funkcje militarne, ale również mieszkalne. Gród był otoczony wałem z palisadą, wykonanym z drewna i ziemi. Był on dwukrotnie większy niż obecna rekonstrukcja. W wale tym znajdowały się również wieże, mające obronną funkcję (obecnie zrekonstruowana jest m.in. wieża bramna).

Domostwa w grodzie to kryte strzechą chałupy o konstrukcji wieńcowej, czy też zrębowej. Domostwami były również półziemianki. Rozmiar obecnych budowli odpowiada tym pierwotnym. W grodzie było jednak znacznie więcej chałup, niż jest to pokazane na obecnej rekonstrukcji. Poza tym zrekonstruowano także stołp, czyli wieżę obronną, zwaną też wieżą ostatniej obrony, jedną z wież obserwacyjnych, a także zagrodę dla zwierząt.

Na środku osady znajdował się niezabudowany plac (majdan). Miejsce to służyło ludności do wspólnych spotkań z powodu różnych okazji, takich jak m.in. sądy czy wiece. W grodzie mieszkały wyższe warstwy społeczne: przedstawiciele panującej religii, wojowie, rodzina komesa, ludzie zajmujący się najważniejszymi rzemiosłami i ważniejsi kupcy. Biedniejsza ludność, głównie rolnicy i rzemieślnicy, mieszkali w podgrodziu, a w grodzie chronili się tylko w przypadku zagrożenia.

Muzeum Mitologii Słowiańskiej w grodzisku w Owidzu

W 2016 roku po raz pierwszy obchodzono święto Stado, czyli dawne święto słowiańskie, związane najpewniej z kultem płodności. OD 2017 roku na terenie grodziska działa Muzeum Mitologii Słowiańskiej, które stanowi świetną atrakcję turystyczną. Opinie o muzeum są różne, my nie zdecydowaliśmy się z niego skorzystać. Bilet normalny kosztuje 15 złotych, a ulgowy 10.

Cennik i godziny otwarcia

Przyjechaliśmy do grodziska w kwietniu, czyli w martwym sezonie i dodatkowo podczas deszczowego dnia. Jechaliśmy z Zamku w Kwidzynie nad Morze Bałtyckie, także pomyśleliśmy, że zobaczymy po drodze coś ciekawego. Już na początku powiem, że trochę się rozczarowaliśmy.

Weszliśmy, żeby kupić bilety na zwiedzanie. Te kosztują 10 złotych – normalny i 5 złotych – ulgowy. Muzeum oraz grodzisko otwarte jest od środy do niedzieli w godzinach 11:00 – 17:00. W tym dniu nie zapłaciliśmy nic, ponieważ Pani w kasie powiedziała, że nie mam tam co oglądać, ponieważ wszystko jest schowane. Mimo to chcieliśmy zobaczyć, dlatego pracownik poszedł z nami i otworzył nam bramy grodziska.

Co robić w grodzisku w Owidzu?

Przeszliśmy w strugach deszczu po najważniejszych elementach, chociaż nie było ich zbyt wiele. Myślę, że w okresie wakacyjnym to miejsce tętni życiem. Teraz było kiepsko. Zwiedzanie zajęło nam 20 minut. W drodze powrotnej do samochodu widzieliśmy jeszcze plac zabaw dla dzieciaków, czyli miejsce jest ciekawe. Podsumowując – co można tam robić?

• Zwiedzić średniowieczny gród,
• Wejść do Muzeum Mitologii Słowiańskiej,
• Skorzystać z placu zabaw,
• Zjeść w miejscowej restauracji,
• Trafić na imprezę kulturalną.

Na stronie internetowej grodziska Owidz możesz znaleźć więcej informacji dotyczących tego miejsca.