UNESCO w Polsce – odkrywamy obiekty z listy światowego dziedzictwa

Co to jest UNESCO?

Często, gdy słyszymy, że obiekt, który odwiedzamy, znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO, to wiemy, że musi być w nim coś takiego, co wyróżnia go spośród innych atrakcji. Tak w ogóle co to takiego? UNESCO (World Heritage List) to specjalna Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), która ma za zadanie wspierać współpracę między krajami w dziedzinie kultury, sztuki i nauki oraz likwidować różnicę między ludźmi ze względu na kolor skóry, religię czy status społeczny.

Polska do organizacji należy od 6 listopada 1946 roku i na liście światowego dziedzictwa ma swoich przedstawicieli w postaci ciekawych zabytków. Jakie zabytki UNESCO znajdują się w Polsce? Przygotowaliśmy poniżej wykaz miejsc, które znajdują się na liście i pokrótce je opisaliśmy. Podlinkowaliśmy także te miejsca do naszych szczegółowych opisów, które już pojawiły się na blogu wcześniej. Kolejne będziemy z biegiem miesięcy i lat odkrywać.

Ile obiektów UNESCO jest w Polsce?

Na liście światowego dziedzictwa UNESCO w Polsce znajduje się 16 obiektów. Są one unikatowe miejsca, o których powinien wiedzieć każdy, a dzięki takiemu oznaczeniu stają się chętniej odwiedzanymi miejscami wśród turystów z całego świata, nie tylko z Japonii i Stanów Zjednoczonych. Ile my odwiedziliśmy? Dopiero 6, więc czas, żeby ten wynik poprawić. Poznaj wszystkie perły w koronie znajdujące się na terytorium Polski.

Zabytki UNESCO w Polsce

obiekty unesco w polsce

Stare Miasto w Krakowie – 1978

Stare Miasto to historyczna część miasta Krakowa, dawnej stolicy Polski, które trzeba odwiedzić. XIII-wieczne miasteczko kupieckie ma jeden z największych rynków w Europie oraz liczne historyczne domy, pałace i kościoły ze wspaniałymi wnętrzami. Ciekawym aspektem historii miasta są pozostałości XIV-wiecznych fortyfikacji i średniowiecznego Kazimierza ze starożytnymi synagogami w południowej części miasta, Uniwersytetem Jagiellońskim i gotycką katedrą, w której pochowani byli królowie polscy. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 1978 roku. Sprawdź atrakcje Krakowa w jeden dzień.

Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni – 1978

Złoża soli kamiennej w Wieliczce i Bochni, eksploatowane są już od XIII wieku. To duże przedsiębiorstwo przemysłowe, ma status królewski i jest najstarszym tego typu w Europie. Kopalnie soli w Wieliczce i Bochni przedstawiają etapy rozwoju technik wydobywczych w Europie od XIII do XX wieku. Kopalnie były administracyjnie i technicznie prowadzone przez Zamek Żupny Wielickiej, który pochodzi z okresu średniowiecza. Były wielokrotnie przebudowywane w trakcie swojej historii. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 1978 roku. Sprawdź więcej informacji o Kopalni Soli Wieliczka.

Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945) – 1979

Mury obronne, drut kolczasty, platformy, koszary, szubienica, komory gazowe i piece kremacyjne pokazują warunki, w których ludobójstwo hitlerowskie miało miejsce w byłym obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz-Birkenau, największym w III Rzeszy. Według badań historycznych 1,5 miliona ludzi, w tym ogromna liczba Żydów, była systematycznie głodowana, torturowana i mordowana w tym obozie, który jest symbolem okrucieństwa ludzkości wobec bliźnich w XX wieku. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 1979 roku.

Puszcza Białowieska – 1979

Puszcza Białowieska na pograniczu Polski i Białorusi, to olbrzymi zasięg lasów pierwotnych, obejmujący zarówno drzewa iglaste, jak i drzewa liściaste, o łącznej powierzchni 141 885 hektarów. Usytuowana na zlewisku Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego ta transgraniczna nieruchomość jest wyjątkowa, ze względu na możliwości ochrony różnorodności biologicznej. Jest domem dla największej populacji kultowego gatunku żubra. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 1979 roku. Zobacz miejsca, które warto zobaczyć w Białowieży.

Stare Miasto w Warszawie – 1980

Podczas powstania warszawskiego ponad 85% historycznego centrum Warszawy zostało zniszczone przez wojska hitlerowskie. Po wojnie pięcioletnia kampania odbudowy przeprowadzona przez jej mieszkańców doprowadziła do dzisiejszej skrupulatnej odbudowy Starego Miasta, kościołów, pałaców i rynku. Jest to wybitny przykład niemal całkowitej rekonstrukcji okresu historii obejmującego XIII-XX wiek. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 1980 roku. Zobacz 10 miejsce, które warto zobaczyć w Warszawie.

przewodnik

Stare Miasto w Zamościu – 1992

Zamość założył w XVI wieku Jan Zamoyski na szlaku handlowym łączącym Europę Zachodnią i Północną z Morzem Czarnym. Wzorowany na włoskich teoriach idealnego miasta i zbudowany przez architekta Bernardo Morando, pochodzącego z Padwy. Zamość jest doskonałym przykładem renesansowego miasta z końca XVI wieku. Zachował swój pierwotny układ i fortyfikacje oraz dużą liczbę budynków łączących tradycje architektoniczne Włoch i Europy Środkowej. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 1992 roku. Sprawdź jakie atrakcje warto zobaczyć w Zamościu.

Średniowieczny zespół miejski Torunia – 1997

Toruń swoje początki zawdzięcza Zakonowi Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (Zakon Krzyżacki), który zbudował tam zamek w połowie XIII wieku, jako bazę do podboju i ewangelizacji Prus. Wkrótce rozwinęła rolę komercyjną w ramach Hanzy. Na Starym i Nowym Mieście wiele imponujących budynków publicznych i prywatnych z XIV i XV wieku (w tym dom Kopernika) jest uderzającym dowodem na znaczenie Torunia. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 1997 roku.

Zamek krzyżacki w Malborku – 1997

Ten XIII-wieczny zamek należący do zakonu krzyżackiego został znacznie powiększony i upiększony po 1309 roku, kiedy siedziba wielkiego mistrza przeniosła się tutaj z Wenecji. Szczególnie piękny przykład średniowiecznego ceglanego zamku, później popadł w ruinę, ale został starannie odrestaurowany w XIX i na początku XX wieku. Rozwinęło się tutaj wiele technik konserwatorskich, obecnie uznanych za standardowe. Po II wojnie światowej, został ponownie przywrócony, wykorzystując szczegółową dokumentację przygotowaną przez wcześniejszych konserwatorów. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 1997 roku. Zobacz wszystkie informacje praktyczne dotyczące zwiedzania Zamku w Malborku.

Kalwaria Zebrzydowska – 1999

Kalwaria Zebrzydowska i jej manierystyczny zespół architektoniczno-parkowy i park pielgrzymkowy to zapierający dech w piersiach krajobraz kulturowy o wielkim znaczeniu duchowym. Jego naturalne otoczenie, w którym na początku XVII wieku ustanowiono szereg symbolicznych miejsc kultu związanych z Męką Jezusa Chrystusa i życiem Maryi Dziewicy pozostało praktycznie niezmienione. Do dziś jest to miejsce pielgrzymek. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 1999 roku.

Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy – 2001

Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy to największe drewniane budynki sakralne w Europie. Zostały zbudowane na byłym Śląsku w połowie XVII wieku, pośród walk religijnych, które nastąpiły po pokoju westfalskim. Ograniczone warunkami fizycznymi i politycznymi Kościoły Pokoju świadczą o poszukiwaniu wolności religijnej i są rzadkim wyrazem ideologii luterańskiej ogólnie kojarzonej z kościołem katolickim. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 2001 roku.

Drewniane kościoły południowej Małopolski – 2003

Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa

Drewniane kościoły południowej Małopolski stanowią wybitne przykłady różnych aspektów średniowiecznych tradycji budowania kościołów w kulturze rzymskokatolickiej. Zbudowane przy użyciu techniki poziomej kłody, powszechnej we wschodniej i północnej Europie. Od średniowiecza, kościoły te były sponsorowane przez rodziny szlacheckie i stały się symbolami statusu. Stanowiły alternatywę dla kamiennych konstrukcji wznoszonych w ośrodkach miejskich. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 2003 roku.

Park Mużakowski – 2004

Park Mużakowski to park o powierzchni 559,9 ha nad Nysą i granicą między Polską a Niemcami, został utworzony przez księcia Hermanna von Puckler-Muskau. Park był pionierem nowych podejść do projektowania krajobrazu i wpłynął na rozwój architektury w Europie i Ameryce. Krajobraz rozciąga się na miasto Muskau z zielonymi przejściami, które tworzyły parki miejskie, tworząc ramy dla rozwoju. Na terenie znajduje się również zrekonstruowany zamek, mosty i arboretum. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 2004 roku.

Hala Stulecia we Wrocławiu – 2006

Hala Stulecia to ważny punkt w historii architektury żelbetowej. Została wzniesiona w latach 1911 – 1913 przez architekta Maxa Berga. Jest to symetryczny płat z rozległą okrągłą przestrzenią centralną, która może pomieścić około 6000 osób. Kopuła mająca 23 metry wysokości zwieńczona jest latarnią ze stali i szkła. Hala Stulecia we Wrocławiu to pierwszorzędne dzieło inżynierii i architektury. Wykazuje ważną wymianę wpływów na początku XX wieku i staje się kluczowym punktem odniesienia w późniejszym rozwoju konstrukcji żelbetowych. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 2006 roku.

Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat – 2013

Cerkwie znajdujące się we wschodniej części naszego kraju zostały zbudowane z poziomych drewnianych bali, od XVI do XIX wieku przez wspólnoty wyznania prawosławnego i greckokatolickiego. Integralną częścią cerkwi są: ikonostas, polichromowane dekoracje wewnętrzne i inne zabytkowe meble. Ważnymi elementami niektórych cerkwi są drewniane dzwonnice, cmentarze, stróżówki i cmentarze. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 2013 roku.

Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku w Tarnowskich Górach oraz system gospodarowania wodami podziemnymi – 2017

Położona na Górnym Śląsku kopalnia jest jednym z głównych obszarów górniczych w Europie Środkowej. Nieruchomość obejmuje całą podziemną kopalnię ze sztolniami, szybami, galeriami i innymi cechami systemu gospodarki wodnej. Większość nieruchomości położona jest pod ziemią, natomiast w powierzchniowej kopalni górniczej znajdują się relikty szybów i hałd, a także pozostałości XIX-wiecznej przepompowni pary wodnej. Tarnowskie Góry stanowią znaczący wkład w globalną produkcję ołowiu i cynku. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 2017 roku.

Krzemionkowski region pradziejowego górnictwa krzemienia pasiastego – 2019

Położona w górskim regionie świętokrzyskim Krzemionki to zespół czterech miejsc wydobywczych, od neolitu po epokę brązu, poświęconych wydobyciu i obróbce krzemienia pasiastego. Dzięki podziemnym konstrukcjom wydobywczym, warsztatom krzemieniowym nieruchomość posiada jeden z najbardziej wszechstronnych podziemnych systemów wydobycia i przetwarzania krzemienia, jakie do tej pory zidentyfikowano. Obiekt zapewnia informacje na temat życia i pracy w prehistorycznych osadach oraz świadczy o wygasłej tradycji kulturowej. Jest to wyjątkowe świadectwo znaczenia okresu prehistorycznego i wydobywania krzemienia dla produkcji narzędzi w historii ludzkości. Na listę UNESCO obiekt wpisano w 2019 roku.

Jeśli ten wpis dał Ci wartość, znalazłeś u nas potrzebną wiedzę, inspiracje do podróży, to będziemy wdzięczni, jak postawisz nam kawę. Tworzymy bloga z ogromną przyjemnością i pasją od ponad 12 lat. Kawa nam się przyda do dalszej pracy. :) Bardzo dziękujemy! To pozwoli nam się dalej rozwijać.

Postaw mi kawę na buycoffee.to

NEWSLETTER!

Zapisz się do stałego grona czytelników MyNaSzlaku.pl

Nie spamujemy! Wysyłamy tylko konkretne wiadomości.