Góry Stołowe: szlaki i atrakcje, które trzeba zobaczyć
Góry Stołowe to pasmo w Sudetach na Dolnym Śląsku na granicy z Czechami. Są to nieliczne w Europie góry płytowe wypiętrzone ponad 30 milionów lat temu. To skalne labirynty, tajemnicze i fantazyjne formacje skalne, których nigdzie indziej w Polsce nie zobaczymy.
W Polsce znajduje się wschodnia część gór, położona w powiecie kłodzkim, oraz zachodnia – znajdująca się w granicach powiatów: kamiennogórskiego i wałbrzyskiego. Centralna część pasma leży na terenie kraju hradeckiego w Czechach. Zachodnia część pasma nosi nazwę Broumovská vrchovina, a północno-zachodnia Zawory.
Park Narodowy Gór Stołowych – zwiedzanie najciekawszych miejsc i szlaków
Park Narodowy Gór Stołowych utworzono w Polsce w 1993 roku. Powierzchnia parku nie jest zbyt wielka, bo tylko 63,4016 km2 i jest to jeden z mniejszych PN w Polsce. Na jego terenie znajdują się Błędne Skały, Skalne Grzyby, Skały Radkowskie oraz Szczeliniec Wielki.
W Górach Stołowych znajdują się szlaki krótkie i długie. Pasmo przewidziane jest dla każdego, dla doświadczonych piechurów, amatorów górskich wędrówek i rodziców z dziećmi. Są niewysokie, jednak ich malowniczość i unikatowa budowa geologiczna sprawiają, że corocznie są odwiedzane przez setki tysięcy turystów.
Podział
Góry Stołowe dzielą się na pięć części i każda z nich ma swój największy punkt. Możemy wyróżnić: właściwe Góry Stołowe, gdzie najwyższym szczytem jest Szczeliniec Wielki 919 m n.p.m., Broumowskie Ściany – Bożanowski Szpiczak 783 m n.p.m., Adršpašskoteplické skály – Čáp 785 m n.p.m., wzniesienie Ostaša – 700 m n.p.m. i Zawory – Róg 712 m n.p.m.
Najwyższy szczyt
Najwyższym szczytem Gór Stołowych jest Szczeliniec Wielki, a dokładnie punkt – 12 metrowa skała znana jako Fotel Pradziada. Mierzy 919 m n.p.m. Inne najwyższe szczyty to między innymi: Skalniak, Sczeliniec Mały, Narożnik, Božanovský Špičak, Koruna, Hvězda.
Skalne Miasto w Czechach
Bardzo blisko polskiej granicy w Czechach znajduje się Skalne Miasto Adrspach. Jest to bardzo popularne miejsce, do którego kiedy byśmy nie przyszli, to zawsze spotkamy wiele ludzi. O tym, gdzie leży Adrspach, jak do niego dojechać, godziny otwarcia, ceny biletów i wskazówki jak je zwiedzać pisaliśmy już na blogu. Zawarliśmy w tym tekście nim wszystkie praktyczne informacje.
Szczeliniec Wielki – główna atrakcja Gór Stołowych
Szczeliniec Wielki to najwyższy szczyt Gór Stołowych zaliczany do Korony Gór Polski. Jest to skalny labirynt, w którym możemy spotkać wiele ciekawych i fantazyjnych skał. Dzieciaki na pewno będą zachwycone, gdy będą musiały odgadywać, co dana skała przedstawia. Na szczyt najlepiej wyjść od strony Karłowa, gdzie znajdziemy parkingi, sklepy, noclegi, restauracje i kilkaset schodów podczas podejścia. Będzie także okazja wejść do schroniska. Szczeliniec Wielki bez problemów można zwiedzać z małym dzieckiem i my jesteśmy tego najlepszym przykładem, bo dokładnie opisaliśmy wycieczkę z niemowlakiem.
Idealne szlaki na dzieci
Błędne Skały to kolejny labirynt skalny w Górach Stołowych, który koniecznie trzeba zobaczyć. Wąskie szczeliny, odcinki pokonywane na kolanach i trasa, gdzie można zabłądzić, gdy się nie uważa. To są właśnie Błędne Skały. Zobaczymy tam skały: labirynt, dwunożny grzyb czy okręt. Dokładny opis szlaku wraz z opłatami za wejście znajdziesz na blogu. My byliśmy tam kilka lat temu i na pewno podczas kolejnej wizyty w Górach Stołowych odwiedzimy to miejsce. Poniżej na filmie możesz zobaczyć całe przejście skalnego labiryntu.
Nie ma przeciwwskazań, żeby dzieci nawet te maleńkie zwiedzały Góry Stołowe. Te góry polecają się na wycieczki z dziećmi. My wzięliśmy Maję, jak miała kilka miesięcy. Mieliśmy ją w chuście, dlatego podczas pochylania mogliśmy ją trzymać i asekurować. Dla większych dzieci spacer po skalnym labiryncie będzie nie lada atrakcją, którą nie zapomną do końca życia.
Propozycje wycieczek i szlaków turystycznych
Proponujemy Ci kilka bardzo ciekawych wycieczek po Górach Stołowych. Nikt nie powinien mieć z nimi większego problemu, a te góry warto odwiedzić i poznać ich piękno. Nigdzie takich charakterystycznych skał, labiryntów w Polsce nie znajdziemy.
- Skalne Miasto Adrspach,
- Božanovský Špičák i Koruna,
- Szczeliniec Wielki,
- Piekielna Góra,
- Kopa Śmierci,
- Błędne Skały,
- Skalne Grzyby.
Główny Szlak Sudecki
Przez Góry Stołowe przebiega drugi najdłuższy znakowany szlak pieszy w Polsce zwany Głównym Szlakiem Sudeckim. Jak przez inne pasma górskie można przejść bez większych przerw, to na ten odcinek trzeba zaplanować sobie więcej czasu.
Inne atrakcje turystyczne
- Duszniki-Zdrój – Dworek Chopina
- Fort Karola
- Czermna – Kaplica Czaszek
- Wambierzyce – Śląska Jerozolima
- Duszniki-Zdrój – Muzeum Papiernictwa
- Taras widokowy na górze Guzowata
- Pstrążna – Skansen budownictwa sudeckiego
Gdzie nocować? Karłów, Radków i Kudowa-Zdrój
Najlepszym punktem wypadowym w Góry Stołowe to Karłów, gdzie znaleźć można wiele noclegów. Bardzo blisko mamy do Szczelińca Wielkiego i Błędnych Skał. Inna propozycja to Radków, w którym my zawsze się zatrzymujemy. Oprócz tego jest jeszcze Kudowa-Zdrój, Duszniki-Zdrój czy Wambierzyce.
- My pierwszy raz spaliśmy w agroturystyce w Radkowie,
- Później nocleg z wyżywieniem niedaleko Gór Stołowych znaleźliśmy w Dusznikach-Zdroju,
- Mieliśmy okazję także spać w Polanicy-Zdroju.
Pogoda
Pogodę najlepiej sprawdzać na stronie yr.no oraz meteoblue. Te prognozy pogody najlepiej nam się sprawdzają.
Góry Stołowe – mapa atrakcji turystycznych i szlaków górskich
Aby wędrować po Górach Stołowych, potrzebna jest mapa, najlepiej taka w wersji papierowej lub online. Możesz skorzystać np. z mapy.cz
Skalna czaszka
W Górach Stołowych znajduje się coraz popularniejsza trupia czaszka widoczna na skale. Skała przypomina ludzką czaszkę i przyciąga turystów. To miejsce od 2021 roku znajduje się na znakowanym szlaku turystycznym.
- Zaginiona czaszka znajduje się w pobliżu szczytu Kopa Śmierci.
- Okazuje się, że takich czaszek w okolicach niebieskiego szlaku może być o wiele więcej,
- Trupia czaszka znajduje się pod skalnymi tarasami i będąc przy niej słychać turystów znajdujących się powyżej,
Ludzie, którzy odnaleźli to miejsce, to nie mogą powiedzieć, jak dojść do skalnej czaszki. Jedni twierdzą, że jest tam bardzo niebezpiecznie, a inni, że bez większych trudności można tam zejść(AKTUALIZACJA 2021).- Zobacz, jak dojść do skalnej czaszki.
Geologia
Jest to jedyny w Polsce przykład gór płytowych, zbudowanych z zalegających płasko ławic skalnych. Tworzą je, pochodzące z okresu permu, piaskowce ciosowe, przedzielane przez twardsze margle z wapiennymi oraz glaukonitowymi wkładkami. Ten typ rzeźby zaczął się rozwijać wraz z regresją znajdującego się niegdyś na tym terenie morza, powodującą osadzanie się piasku oraz szczątków żywych organizmów. Na kolejnym etapie doszło do erozji niższych, mniej odpornych warstw piaskowca, czego efektem są liczne na terenie Gór Stołowych skalne grzyby, ostańce i labirynty skalne.
Klimat
Rzeźba terenu i położenie pasma z północnego zachodu na południowy wschód ma bezpośredni wpływ na klimat tego miejsca. Przeważające zachodnie wiatry powodują silny napływ wilgotnych mas powietrza, co sprawia, że w skali roku dominują tutaj dni pochmurne i deszczowe. Charakter rzeźby powoduje duże różnice temperatur, nie tylko między szczytami a podnóżami gór, lecz również lokalnie- na powierzchni masywów skalnych i w ich szczelinach. W zimniejszych porach roku nawet w słoneczne dni można tu obserwować gęste mgły rozpostarte nisko nad ziemią.
Flora
Utworzenie na tym terenie Narodowego Parku Gór Stołowych spowodowało, że obecnie aż 91% powierzchni gór stanowią lasy. W przeważającej części są to wprowadzone przez człowieka lasy świerkowe, które niemal wyparły, naturalne dla tej okolicy, lasy mieszane i liściaste. Te ostatnie zachowały się głównie na zachodnich zboczach Błędnych Skał oraz w pobliżu Rogowej Kopy.
Atrakcją botaniczną Gór Stołowych jest rezerwat Wielkie Torfowisko Batorowskie z sosną błotną oraz kwaśnymi młakami niskoturzycowymi. Znaleźć tutaj można również wiele łąk, a na nich – pełnika europejskiego, roślinę będącą symbolem Kotliny Kłodzkiej. Ważnym elementem flory tego terenu jest pionierska roślinność naskalna, takich jak skalnica zwodnicza oraz liczne gatunki mchów i porostów,
Fauna
W zwartych kompleksach leśnych Narodowego Parku Gór Stołowych spotkać można sarny, jelenie, lisy, dziki oraz liczne populacje mniejszych zwierząt, takich jak wiewiórka, ryjówka górska czy ryjówka maleńka. Na granicy polsko-czeskiej można natknąć się na, mającego tutaj swoją ostoję, muflona – dziką kozę górską, a w szczelinach skalnych – ogromne ilości nietoperzy. Na terenie tym występuje też wiele rzadkich ptaków, wśród nich puchacze, sóweczki, bociany czarne czy krogulce. Z gadów można tutaj zobaczyć salamandrę plamistą, jaszczurkę żyworódkę oraz żmiję zygzakowatą i zaskrońca.
Historia
Dość trudne warunki klimatyczne i nieprzyjazna rzeźba terenu sprawiły, że obszar Gór Stołowych bardzo długo pozostawał niezasiedlony. Pierwsze wzmianki o osadnictwie na tych ziemiach pochodzą z XIII wieku, choć niewątpliwie musiało ono mieć miejsce znacznie wcześniej. Kolejne fale zasiedleń zdominowane były przez osadników czeskich i niemieckich, co znacząco odbiło się na kulturze rejonu, nazywanego do dziś ?ziemią trzech narodów?.
Miasta i wioski Gór Stołowych zostały dotkliwie zniszczone podczas wojny husyckiej i wojny trzydziestoletniej, które doprowadziły to niemal całkowitego wytrzebianie lokalnej ludności. W 1742 roku rejon ten wcześniej należący do korony czeskiej, przeszedł we władanie Prus.
Ze sprawą poszukiwania odpowiedniego miejsca na budowę fortu przez Fryderyka II, doszło w tym okresie do odkrycia i udostępnienia największej atrakcji Gór Stołowych – Szczelińca Wielkiego. Spowodowało to rozwój turystyki regionu oraz rozbudowę miejscowości uzdrowiskowych, które istnieją i przyjmują kuracjuszy do dziś.
Po II wojnie światowej Ziemia Kłodzka, pomimo roszczeń Czechów, została wcielona do Polski, co spowodowało niemal całkowitą wymianę ludności – na miejsce wysiedlonych Niemców i mniejszości czeskich przybyli mieszkańcy przedwojennych terenów wschodniej Polski.
Turystyka rowerowa – ciekawe szlaki
Na terenie Gór Stołowych znajduje się wiele tras rowerowych o różnych stopniach trudności. Wszystkie one zostały poprowadzone w sposób umożliwiający dotarcie do największych atrakcji gór.
- Najdłuższą jest, oznaczona na niebiesko, międzynarodowa trasa Góry Stołowe, biegnąca (po stronie polskiej) od przejścia granicznego Tłumaczów przez Radków, Wambierzyce, Chocieszów, Polanicę-Zdrój, Duszniki-Zdrój, Kulin, Gołaczów, Dańczów, Kudowę-Zdrój, do przejścia granicznego Czermna. Całkowita długość trasy wynosi 125 kilometrów, w tym 64 kilometry po stronie polskiej i 61 kilometrów po stronie czeskiej. Większa część trasy poprowadzona jest po drogach utwardzonych.
- Bardzo ciekawą trasą rowerową jest czerwona trasa Ściany o długości 56 kilometrów (19 kilometrów po stronie polskiej i 37 po stronie czeskiej), biegnąca przez centrum Parku Narodowego Gór Stołowych. Jej przebieg po stronie polskiej to: przejście graniczne Bożanov / Radków – Radków – Karłów – przejście graniczne Ostra Góra / Machovská Lhota.
- W 2004 roku została wyznaczona międzynarodowa trasa im. Masaryka, łącząca Nachod i Kudowę. Trasa to biegnie od przejścia granicznego Žďárky/Pstrążna, przez Pstrążną, Rozdroże pod Lelkową, Jakubowice, Kudowę-Zdrój, Czermną, Słone, do przejścia granicznego Kudowa Słone/Náchod. Całkowita długość trasy po stronie polskiej to 18 kilometrów. Jest oznaczona kolorem zielonym.
- Trasa Rtyne – Karłów częściowo pokrywa się z trasą Masaryka. Szczegółowy przebieg trasy to: przejście graniczne Kudowa Słone / Náchod – Słone – Czermna- Pstrążna – Rozdroże pod Lelkową – Polana YMCA – Szosa Stu Zakrętów – Karłów. Oznakowana jest kolorem czerwonym.
- Trasa Szczeliniec w całości znajduje się po stronie polskiej. Tworzy pętlę o długości 24 km i biegnie od Karłowa przez Pasterkę, Drogę nad Urwiskiem, Skalne Grzyby, Batorów, z powrotem do Karłowa. Jest oznaczona kolorem niebieskim.
Super wpis! jakie góry polecacie z 3latkiem, który lubi jeździć w wózku?:) byliśmy w Tartach w zszłym roku i sporo szlaków udało się pokonać wózkiem, szukamy alternatywy Tatr:)
Świetny wpis i przepiękne zdjęcia! Jesteście przykładem, że nawet z małym dzieckiem można podróżować. Z pewnością jak podrośnie podzieli waszą pasję. 🙂
Dzień dobry
Czy mogę prosić o informację na temat miejsc noclegowych (nazwa) ? Szczególnie zależy mi na namiarch w Dusznikch, tam gdzie jednocześnie było wyżywienie. Pozdrawiam
Kilka dni temu wrócililiśmy z Gór Stołowych. Korzystaliśmy z Waszego wpisu dotyczącego atrakcji. Bardzo nam pomógł. Udało się zdobyć Białe Skały oraz Sczeliniec Wielki, który jest najwyższym szczytem. Przydały się praktyczne informacje odnośnie parkingów i mapa. Dziękujemy bardzo i pozdrawiamy.
Miłośnicy Gór Stołowych 🙂
Góry Stołowe są najpiękniejsze. Uwielbiam ten skalny świat, zwłaszcza Szczeliniec Wielki i Błędne Skały. Góry Stołowe są skarbem Dolnego Śląska i je uwielbiam. 🙂
Chciałabym zapytać jakie góry Państwo polecają w okresie świąteczno-sylwestrowym. Jestem początkująca, a chciałabym pozwiedzać jakieś nowe piękne miejsca i szlaki. Byłam jedynie w Zakopanem 🙂
https://mynaszlaku.pl/sylwester-w-gorach-2019-2020/ 🙂
Witam
chciałabym się podpytać jaka miejscowość jest najlepsza, aby było blisko na szlaki i jak najwięcej móc zwiedzić z gór stołowych . Skąd rusza najwięcej szlaków turystycznych.
Karłów, Radków, Duszniki-Zdrój, Kudowa-Zdrój. Te 4 miejsca są świetną bazą wypadową w Góry Stołowe.
Świetny blog! Znalazłem go podczas poszukiwania atrakcji Gór Stołowych. Już mam zaplanowany czas na kilka dni. Dzięki!
Trafiliśmy na Wasz blog, przy okazji planowania wycieczek po Górach Stołowych i na pewno zostaniemy z Wami na dlużej! Bardzo pomocne wpisy! Dziękujemy i pozdrawiamy!
Super wpis 😉 od dawna myśle żeby wybrać się w Góry Stołowe ale mi to nie wychodzi ale jak widze wasze fotki to chyba się wkońcu wybiorę 😉