Muzeum Lachów Sądeckich w Podegrodziu – wizyta w jednej z najstarszych miejscowości w Małopolsce
Muzeum Lachów Sądeckich w Podegrodziu to jedna z sądeckich filii Muzeum Okręgowego z Nowego Sącza. Byliśmy tam wczoraj, ponieważ był to pierwszy dzień, kiedy zostało otwarte po covidowej przerwie. Pojechaliśmy tam przy okazji, bo akurat mieliśmy załatwienie w mieście. Zobacz także atrakcje Nowego Sącza.
Co ciekawe, dopiero ostatnio przeglądając mapę atrakcji, zwróciliśmy uwagę na to miejsce. O innych oddziałach sądeckiego muzeum wiedzieliśmy wcześniej, a ten z Podegrodzia jakoś nam cały czas umykał. Gdy już dotarliśmy do celu, to wiedzieliśmy, że będzie to kolejne mniej znane miejsce na mapie Polski, które warto zobaczyć.
Gdzie znajduje się Muzeum Lachów Sądeckich i jak tam dojechać?
Muzeum Lachów Sądeckich znajduje się 12 kilometrów od Nowego Sącza w dużym i nowoczesnym budynku w historycznej miejscowości Podegrodzie. Obiekt został wzniesiony kilka lat temu. Najlepiej dojechać z miasta przez Małą Wieś, Świniarsko, Podrzecze i Stadła. Przy budynku znajduje się duży i bezpłatny parking. Współrzędne postoju przy muzeum: 49.5786, 20.6006.
Godziny otwarcia i bilety wstępu do muzeum
Ruszyliśmy w kierunku wejścia do Muzeum Lachów Sądeckich. Pierwsze z drzwi prowadzą do gminnej biblioteki w Podegrodziu, więc poszliśmy w lewo. Po 2 minutach stanęliśmy przed właściwym wejściem. Muzeum było otwarte od godziny 9, a my byliśmy tam godzinę później. W środku nie było innych zwiedzających. Przywitała nas miła Pani w obsłudze. Później dowiedzieliśmy się, że ma na imię Teofila. Później także okazało się, że będzie to nasza jedna z najlepszych wizyt w takim tradycyjnym muzeum.
Zwiedzanie w czasie koronawirusa
Obecnie zwiedzanie muzeum odbywa się w reżimie sanitarnym. Trzeba mieć maseczki i dezynfekować ręce. Kupiliśmy bilety wstępu po 4 złote za osobę i weszliśmy do pomieszczenia.
- Adres: Podegrodzie 525,
- Numer telefonu: +48 18 440 01 88,
- Muzeum jest czynne od środy do piątku od godziny 9:00 – 15:00 i w weekend od 10:00 do 18:00,
- Bilet normalny kosztuje 4, a ulgowy 2 złote,
- Więcej informacji na stronie internetowej muzeum.
Dlaczego warto zwiedzić Muzeum Lachów Sądeckich w Podegrodziu?
Muzeum Lachów Sądeckich imienia Zofii i Stanisława Chrząstowskich składa się z jednego dużego pomieszczenia i kilku pamiątek na korytarzu. Nie jest to może czołówka polskich muzeów, jednak cała magia polega na tym, że ma u siebie Panią Teofilę. Ta zabrała nas w świat „tamtych czasów” sprzed wielu lat.
Dowiedzieliśmy się wielu ciekawych rzeczy dotyczących eksponatów, historii Podegrodzia i okolic. Wszystkie te zbiory pochodzą z prywatnej kolekcji. Byliśmy zachwyceni podejściem gospodyni, jej wiedzą, zaangażowaniem i zamiłowaniem do tego co robi. We wszystkich muzeach powinni pracować tacy ludzie.
Lachy Sądeckie – kto to w ogóle jest? Ich piosenki i charakterystyczne stroje
Podegrodzie to stolica Lachów Sądeckich (grupa etnograficzna na Sądecczyźnie). To grupa tak pomiędzy Góralami a mieszkańcami z nizin. Nazwa pochodzi od plemienia Lędzian. Charakteryzują ich piosenki, a także piękny lachowski stron, który można obejrzeć w muzeum oraz na różnych przeglądach zespołów folklorystycznych. Warto tutaj przyjechać i poznać ich kulturę oraz tradycję. Ciekawie by też było, jakby w głośnikach leciała jakaś lachowska muzyka
Mimo że jest to zaledwie jedno pomieszczenie i kilka pamiątek na korytarzu, to czas zwiedzania Muzeum Lachów Sądeckich wynosi od 30 do 40 minut.
Podegrodzie to jedna z najstarszych miejscowości w Małopolsce
W Podegrodziu żyli ludzie około 20 tysięcy lat temu. W epoce brązu przez stolicę Lachów Sądeckich przebiegał szlak handlowy, którym przewozili bursztyn. W Gostwicy na terenie gminy znaleziono monetę Aureus Tacyta z 275 roku.
Na tych terenach znajdowały się dwa grodziska: Zamczysko i Grobla i właśnie pod nimi znajdowało się Podegrodzie (osada pod grodem). W 1014 roku powstał także kościół. Podczas panowania Bolesława Chrobrego mieściła się tam najstarsza parafia.
Gród w Naszacowicach z VI wieku – bardzo ważny ośrodek plemienia Wiślan
W sąsiednich Naszacowicach istniał trzeci gród, który powstał już w VI, gdy na tym terenach pojawili się Słowianie. Był on jednym z najważniejszych ośrodków plemienia Wiślan. Znajdował się on tuż nad rzeką Dunajcem, czyli w bardzo strategicznym miejscu. Współrzędne grodziska w Naszacowicach: 49.5487, 20.5635.
Grodzisko Zamczysko i Grobla w Podegrodziu
Jeszcze w skrócie odnośnie Zamczyska, to grodzisko istaniało od X do XI wieku. Zostało strawione przez pożar i w tamtym miejscu podczas prac archeologicznych znaleziono kilka cennych przedmiotów: groty strzał, żelazny przedmiot przypominający świder czy wyroby ceramiczne. Co ciekawe, według legendy, gdzieś na Zamczysku ma znajdywać się loch i tajemne przejście, do których prowadzą żelazne drzwi. Współrzędne grodziska Zamczysko: 49.5817, 20.5885.
Po pożarze w Zamczysku wzniesiono kolejne grodzisko – Groblę na wzgórzu o wysokości 345 m n.p.m. Otoczone było wałem z kamienia, ziemi oraz drewna. W środku swoją siedzibę miał kasztelan sądecki, był cmentarz, kościół, karczma oraz inna drewniana zabudowa. Był niszczony przez pożary i odbudowywany. Stracił swoją pozycję, gdy nastąpiło lokowanie Starego Sącza. Współrzędne grodziska Grobla: 49.5760, 20.5859.
Burzliwa historia Podegrodzia
Tamtejsze Podegrodzie zostało zniszczone przez najazdy Tatarów, a po tym większe zmiany nastąpiły, gdy święta Kinga otrzymała od swojego męża Bolesława Wstydliwego Sądecczyznę. Wtedy Sącz Podegrodzki stracił na znaczeniu, ponieważ lokowany został Stary Sącz, który przejął wszystkie funkcje. Sama nazwa Podegrodzie pojawiła się w 1273 roku, jako osada wiejska. Od 1280 roku władały nią „panny starosądeckie” po założeniu klasztoru Klarysek, miejscowość stała się wsią klasztorną, która miała swoje obowiązki.
W 1631 roku została wzniesiona zabytkowa kaplica świętej Anny. Jest ona najstarszym zabytkiem murowanym w Podegrodziu. W tym samym czasie urodził się w tej wsi święty Stanisław Papczyński. Całą szczegółową historię, kulturę i tradycję Podegrodzia poznasz na stronie internetowej gminy. Jeśli szukasz ciekawego miejsca na mapie Polski, to zwróć uwagę na Muzeum Lachów Sądeckich w Podegrodziu.
