Rezerwat Prządki – malownicze skały w pobliżu Krosna
Rezerwat Prządki to skalne ostańce powstałe na skutek wietrzenia i erozji. Zlokalizowane są w Czarnorzecko-Strzyżowskim Parku Krajobrazowym. Ten malowniczy obszar mieści się w gminie Korczyna, na pograniczu wsi Czarnorzeki i Korczyna, tuż przy trasie Krosno – Rzeszów, w odległości 46 km od Rzeszowa i 12 km od Krosna. Powierzchnia tej niezwykłej krainy wynosi 13,63 hektarów.
Głównym celem tego rezerwatu jest ochrona i zabezpieczenie oryginalnych tworów skalnych. Kształty skał to przede wszystkim wyniosłe maczugi przekraczające czasem 20 metrów wysokości.
Skąd pochodzi nazwa Rezerwatu Prządki?
Rezerwat ustanowiony został 14 lutego 1957 roku. Henryk Świdziński, który uznawany jest za jednego z najważniejszych polskich geologów XX wieku, został upamiętniony w tym rezerwacie. Od 2009 roku nosi nazwę Rezerwat Przyrody Prządki im. prof. Henryka Świdzińskiego.
Nazwa „Rezerwat Prządki” wywodzi się z legendy, która głosi, że skały są dziewczętami. Te ostały ukarane za przędzenie lnu w dni świąteczne i zamienione w kamień.
Skały mają nazwy, między innymi: Prządka-Matka, Prządka-Baba, Herszt, Zbój Madej. W grupie skał zwanych Prządką-Matką znajduje się jedna z najwyższych rezerwatu, która ciągnie się przez około 30 metrów i ma 18 metrów wysokości. Malownicze skałki wieńczące szczytową partię wzgórza o wysokości 526 m n.p.m. są świetną atrakcją, którą warto odwiedzić. W podobnym klimacie w Polsce jest kilka innych takich miejsc:
- Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach koło Tarnowa,
- Szczeliniec Wielki w Górach Stołowych,
- Błędne Skały w Górach Stołowych,
Natomiast w Czechach, tuż przy polskiej granicy bardzo polecamy Skalne Miasto Adrspach.
Jak dojechać do Rezerwatu Prządki i gdzie zaparkować?
Do rezerwatu najłatwiej dojechać przez Korczynę asfaltową drogą numer 991, która łączy Krosno i Rzeszów. Tuż przed samym wejściem znajduje się bezpłatny parking, na którym można zostawić samochód. Jest on bardzo mały. Zmieści się na nim kilkanaście samochodów. My byliśmy w niedzielę po godzinie 7 rano, więc było jeszcze dużo miejsca. Później się szybko zapełniło. Współrzędne geograficzne: 49.742388, 21.799564.
Główny, duży parking znajduje się obok kościoła Przemienienia Pańskiego w Czarnorzekach. Współrzędne geograficzne: 49.746867, 21.819430. Dojście do rezerwatu czarnym szlakiem – około 10 minut.
Z tego względu, iż rezerwat położony jest niecały kilometr od zamku Kamieniec w Odrzykoniu, warto również zwiedzić ruiny budowli. Tam też znajdują się parkingi – przy kościele bezpłatny i przy restauracji płatny (5 złotych jednorazowo – płatne w lokalu). Współrzędne geograficzne: 49.740961, 21.785029.
Zwiedzanie – przez rezerwat prowadzi szlak koloru czarnego
Zatrzymaliśmy się na parkingu, gdzie stał dopiero jeden samochód. Tam znajduje się także mapa, na której można zobaczyć zaznaczoną trasę. Przekroczyliśmy drogę główną i od razu weszliśmy do rezerwatu. Przywitała nas drewniana tablica z nazwą Rezerwat Prządki oraz znaki wskazujące dalszą drogę.
Wkroczyliśmy w skalny świat i czuliśmy się, jakbyśmy byli na Dolnym Śląsku w Górach Stołowych. Największe wrażenie zrobiła na nas pierwsza skała. Jeśli ją przejdziesz i staniesz na końcu, to podskocz do góry. Usłyszysz wtedy pusty dźwięk, który może oznaczać, że pod spodem jest jakaś jaskinia.
Dalej szlak czarny wiódł obok licznych ostańców. Jest to teren rezerwatu, dlatego nie powinno schodzić się ze znakowanej ścieżki. Czas przejścia w jedną stronę to 20 minut – 1 kilometr. Na zwiedzanie powinieneś przeznaczyć jednak trochę więcej czasu – minimum 60 minut. Wejście do Rezerwatu Prządki jest bezpłatne i otwarty on jest całą dobę. Poniżej jeszcze mapa szlaku przez skalny świat.
Historia rezerwatu
Skały są bardzo charakterystycznym elementem krajobrazu i od wieków budzą wśród ludzi chęć poznania. We wczesnym średniowieczu u ich podnóża prawdopodobnie znajdowała się słowiańska osada, której pozostałością jest kurhanowe cmentarzysko.
Teren ten cieszył się zainteresowaniem geologów, którzy pracowali na tym obszarze w okresie międzywojennym. Wówczas pojawił się pomysł stworzenia rezerwatu. W 1932 roku projekt „Rezerwatu Prządki pod Krosnem” opracował Henryk Świdziński.
Legendy związane z Rezerwatem Prządki
Według jednej z legend, jeden z właścicieli zamku Kamieniec, który miał trzy piękne córki, urządzał liczne polowania w celu znalezienia dla nich odpowiednich mężów. Z chwilą, gdy w jednej z jego córek zakochał się młody rycerz, postanowiono wyprawić wesele. Mężczyźni udali się na polowanie do otaczającego zamek boru. Panny natomiast według tradycji zajęły się przędzeniem ślubnego prześcieradła.
Mężczyźni długo nie wracali i zaniepokojona przyszła panna młoda z siostrami konno udały się do lasu w kierunku ogniska. Zastały tam bandę zbójów, której dowodził Madej. Panny ruszyły do ucieczki, Jednak zbójcy posiadali szybsze konie i szybko zbliżali się do nich. Pannom na ratunek przyszedł czarownik, który przybył wraz z przyszłym panem młodym do zamku. Zamienił młode prządki i zbójów w kamienie.
Według kolejnej legendy trzy dziewczęta z Korczyny zapałały uczuciem do jednego młodzieńca. Dziewczęta postanowiły rywalizować o niego. Przędły nici na suknię ślubną nawet w niedzielę. Żadna z nich nie przerywała pracy. Nie chciały gorszyć mieszkańców wsi. Ukryły na znajdującej się nieopodal wsi górze i tam kontynuowały wyścig. Gdy do ich uszu dobiegł dźwięk dzwonu z kościoła w Korczynie, wówczas wszystkie zamieniły się w głazy i po dziś dzień stoją jak słupy na szczycie góry. Jest to przestroga dla tych, co nie mają szacunku do świętych dni.
Rezerwat Prządki to jeden z najbardziej malowniczych i najciekawszych rezerwatów województwa podkarpackiego. Zdecydowanie warto wybrać się na wycieczkę w okolice Krosna, zwiedzić rezerwat oraz odwiedzić znajdujący się obok Zamek Kamieniec w Odrzykoniu. Rezerwat Prządki to świetna atrakcja turystyczna.
Hmm 20 minut trasy… Zastanawiam sie jak wytlumacze dzieciom sens 4 godzinnej podróży??