Zamek w Olsztynie – ruiny Orlego Gniazda niedaleko Częstochowy

Zamek w Olsztynie koło Częstochowy zwiedzaliśmy 2 razy podczas przejścia Szlaku Orlich Gniazd w 2016 i 2019 roku. W międzyczasie byliśmy jeszcze w mieście kilkukrotnie. Cała Jura Krakowsko-Częstochowska zachęca do zwiedzania wieloma atrakcjami. Parki krajobrazowe, ciekawe miasta, czy właśnie zamki na Szlaku Orlich Gniazd. Dziś chcę Ci pokazać dokładniej olsztyńskie ruiny, które są jednym z najciekawszych obiektów województwa śląskiego. Zobacz także pozostałe atrakcje w Olsztynie i ponad 20 atrakcji, które warto zobaczyć na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.

Zamek Olsztyn koło Częstochowy

Nie jest to żart. Wieś Olsztyn znajduje się koło Częstochowy – dokładnie 15 kilometrów od niej. Być może o niej nie słyszałeś. Bardziej znany jest ten Olsztyn z województwa warmińsko-mazurskiego. Sam zamek niedaleko Częstochowy został wybudowany jeszcze w XIII wieku. Pierwsze dokumenty, które udowadniają jego istnienie w tamtym okresie, pochodzą z początku XIV wieku. Według legendy budowla połączona jest podziemnymi korytarzami z klasztorem na Jasnej Górze. Nocami na zamku pojawia się zjawa Maćka Borkowica, który był tam więziony.

Kartka z historii zamku

Wspomniane wcześniej akta pochodzą z 1306 roku. Traktują one o sporze sądowym. Co ciekawe w procesie tym biskup gnieźnieński, Jakub Świnka, bliski współpracownik Władysława Łokietka oskarżał biskupa krakowskiego, Jana Muskatę.

Później zamek mamy wspomniany przy okazji budowy Orlich Gniazd przez Kazimierza Wielkiego. Najprawdopodobniej rozbudował on strażnicę w Olsztynie na jedną z najbardziej warownych fortec tamtego okresu. Zamek w Olsztynie do czasów potopu szwedzkiego pełnił właśnie funkcję warowni, dość często wykorzystywanej.

Atakował go w XVI wieku Maksymilian, austriacki arcyksiążę, ubiegający się o polską koronę. Przegrał wtedy tę walkę, mimo porwania syna kasztelana broniącego twierdzę. W okresie potopu natomiast zamek nie miał tyle szczęścia. On sam i niewielkie miasto pod nim zostało spalone.

Po tym czasie zamek został odbudowany, ale szybko został po raz drugi zniszczony. W efekcie zapomniano o nim. Głównie dlatego, że od kiedy rozpowszechniła się artyleria, zamki starego typu przestały dawać wystarczającą obronę. Okoliczna ludność zaczęła rozbierać fragmenty muru i zamku dolnego, by wykorzystać materiał do budowy np. pobliskiego kościoła. Jednak na szczęście duże fragmenty zamku przetrwały, a część możliwa jest do rekonstrukcji.

Rekonstrukcja Zamku w Olsztynie koło Częstochowy

Ceny biletów za zwiedzanie zamku są obecnie przeznaczone na prace rekonstrukcyjne na zamku. Skąd jednak wiadomo, jak zamek wyglądał?
Jednym ze wzorów jest praca Jana Gumowskiego, gdzie niestety nie jest pokazana dosłowna rekonstrukcja, ale wizja malarza. Jednak była to pierwsza praca, która pokazuje, jak zamek mógł wyglądać.

Kolejną wizją, tym razem bardziej opartą na faktach i badaniach, jest makieta rekonstrukcyjna na rynku w pobliskiej miejscowości Olsztyn. Uwzględnia ona jednakowo wizję Jana Gumowskiego, ale także badania, do jakich był dostęp. Cały czas one trwają. Dzięki temu odkryto na terenie zamku znaleziska po neandertalczykach, a także fundamenty po kuźni zamkowej.

Zwiedzanie olsztyńskiego zamku

Odwiedzenie zamku w Olsztynie możliwe jest przez cały rok. Czas zwiedzania indywidualnego to około 1 godzina. Natomiast zwiedzanie z przewodnikiem może trwać trochę dłużej. Skupia się na 9 kluczowych miejscach zamku. Pierwszym z nich jest zachowane podzamcze i znajdującą się w nim tak zwaną Wieżę Sołtysa. Z wieży tej rozchodzi się piękny widok na rezerwat krajobrazowy, widać Olsztyn, a nawet można zobaczyć piękną panoramę Częstochowy.

Następnie przechodzimy się do pozostałości po starej kuźni. Dalej znajduje się baszta, która strzegła wejścia do głównej bramy zamkowej. Stanowi ona kolejne ciekawe miejsce w ruinach.

Pierwszą rzeczą, jaką zobaczymy jest to kolejna baszta – tak zwana baszta studzienna. Znajduje się tam również wejście do pieczary zamkowej, która rozciąga się pod właściwym zamkiem. Zachowało się również wiele zabudowań z wieku XV i XVI wieku. W okolicy polecamy odwiedzić Górę Biakło.

Parking pod zamkiem – płatny i darmowy

• Samochód najlepiej zostawić na parkingu w Rynku. Współrzędne: 50.7496, 19.2690. Do zamku z Rynku jest 5 minut drogi ulicą Zamkową.
• Jest także obszerny parking, który kosztuje 10 złotych na dzień przy ulicy Kościelnej. Współrzędne: 50.7506, 19.2695. Stamtąd tak samo jest 5 minut drogi.
• Bezpłatny parking znajduje się 10 minut od zamku przy kościele. Współrzędne: 50.7521, 19.2716.

Cennik i godziny otwarcia

Zamek otwarty jest codziennie od godziny 9:00 do godzin wieczornych. Bilety wejściowe na zamek nie są drogie. Ceny kształtują się w następujący sposób:

• Dorośli – 7 zł,
• Młodzież ucząca się oraz studenci do 26 roku życia – 4 zł za okazaniem legitymacji,
• Emeryci – 4 zł,
• Dzieci do lat 7 – wstęp wolny,
• Mieszkańcy Olsztyna – wstęp wolny.

Dodatkowo płatne jest wejście na wieżę widokową. Kosztuje 4 i 2 złote.