Stary Sącz – atrakcje, zabytki, historia i ciekawe miejsca. Gotowy plan na zwiedzanie z dzieckiem

Stary Sącz to miasto położone w województwie małopolskim w sąsiedztwie Nowego Sącza. Znajduje się pomiędzy dwiema rzekami: Popradem i Dunajcem.

Niekiedy jego początki próbuje się łączyć nawet z czasami Bolesława Chrobrego, co wcale nie jest niemożliwe, ponieważ przez Sądecczyznę biegła wówczas główna droga na Węgry.

• W ostatnim czasie największą atrakcją Starego Sącza jest ścieżka w koronach drzew – leśne molo,
• Bardzo popularne są stawy i Bobrowisko w Starym Sączu. To miejsce jest chętnie odwiedzane przez rodziny z dziećmi,
• Oczywiście nie można zapomnieć o ołtarzu papieskim oraz Muzeum Regionalnym,
• Na początek polecamy udać się do Informacji Turystycznej. Tam jest sporo materiałów o mieście i okolicy. Adres: Rynek 5.

Parkingi

W mieście jest sporo parkingów. Można zatrzymać się w rynku. Tam postój jest płatny. 1,50 zł za godzinę, druga godzina kosztuje 1,80 zł.

• Współrzędne parkingu w rynku: 49.5638, 20.6350.

My zatrzymaliśmy się przy ulicy: Plac świętej Kingi. To kilka minut pieszo od centrum miasta, a jest o wiele spokojniej. Możesz zatrzymać się również przy ołtarzu papieskim. Oba parkingi są bezpłatne.

• Współrzędne naszego parkingu: 49.5620, 20.6445.

Przykładowy plan zwiedzania – mapa wycieczki pieszej

Przejście całej trasy zajmie Ci około 5 godzin z przerwami. Szlak mierzy 7 kilometrów. Można go pokonać z dzieckiem w wózku. Pod Miejską Górę trzeba będzie mocniej pchać, ponieważ jest pod górę. A tak to po prostym.

1. Parking przy ołtarzu papieskim,
2. Ołtarz papieski,
3. Źródło świętej Kingi,
4. Brama Seklerska,
5. Klasztor,
6. Kościół świętej Elżbiety Węgierskiej,
7. Park Miejski,
8. Dawna synagoga,
9. Rynek – Oficyna Raczków, Muzeum Regionalne, restauracja,
10. Ścieżka w koronach drzew na Miejskiej Górze,
11. Parking przy ołtarzu papieskim,
12. Przejazd na Bobrowisko i stawy.

Średniowieczne miasto Świętej Kingi – trochę historii

Pierwsza pewna wzmianka na temat Starego Sącza, położonego na szlaku bursztynowym pojawiła się w 1257 roku. Wtedy książę Bolesław Wstydliwy zapisał księżniczce węgierskiej Kindze – późniejszej świętej, Ziemię Sądecką.

Miasto nierozerwalnie połączone jest z klasztorem sióstr klarysek, który Kinga ufundowała po śmierci męża. Klasztor przez wieki występował w charakterze właściciela miasta. Księżna podarowała siostrom Ziemię Sądecką i sama wstąpiła do zgromadzenia.

Stary Sącz otrzymał prawa miejskie według prawa magdeburskiego w 1358 roku za zgodą Kazimierza III Wielkiego. Czyni je jednym z najstarszych i najpiękniejszych miast w Polsce.

Świadectwo tamtych czasów zachowało się między innymi w architekturze, ponieważ Stary Sącz nadal prezentuje charakterystyczny dla średniowiecza układ. Nie było to łatwe, ponieważ z historii wiemy, że był trawiony przez wiele pożarów. Najdotkliwszy miał miejsce w 1795 roku, kiedy spłonęło prawie całe miasto. Ze względu na zachowany średniowieczny charakter Stary Sącz został w 1954 roku uznany za rezerwat urbanistyczny.

Atrakcje Starego Sącza i okolicy

Polska jest bogata w wiele miast i miasteczek, które kryją w sobie liczne zabytki i mogą pochwalić się bogatą historią. Jednym z takich miejsc jest Stary Sącz położony w Kotlinie Sądeckiej. W swojej atmosferze nadal utrzymuje klimat dawno minionych lat.

Na turystów czeka sporo zabytków, w przeważającej części związanych ze świętą Kingą. Jednak Stary Sącz to nie tylko zabytki, lecz także przyroda otaczająca miasto. Tereny na południe od miasteczka obejmuje Popradzki Park Krajobrazowy.

Wraz z malowniczym regionem Beskidu Sądeckiego, powoduje, że Stary Sącz trafi nie tylko do serc turystów zainteresowanych jego historią i szukających odpoczynku w cichym i spokojnym miejscu, lecz także turystów z zamiłowaniem do pieszych wędrówek i podziwiania piękna przyrody.

Zobacz poniżej miejsca, które koniecznie trzeba zobaczyć podczas wizyty w Starym Sączu. Na samym końcu podrzucam także kilkanaście ciekawych miejsc i szlaków górskich w okolicy.

Miejska Góra i ścieżka w koronach drzew – nowa atrakcja Starego Sącza

Od niedawna nową atrakcją Starego Sącza jest ścieżka w koronach drzew. Powstała na Miejskiej Górze, kilkanaście minut drogi od Rynku. Można tam dotrzeć przyjemną ścieżkę, a po drodze obejrzeć widoki. Nie będę się tutaj rozpisywał, ponieważ już kiedyś pisaliśmy, jak tam trafić. Zobacz ścieżkę w koronach drzew w Starym Sączu. Warto wybrać się tam z dziećmi. 

Miejska Góra nazywana jest również potocznie Górą Parkową. Jest położona w otulinie Popradzkiego Parku Krajobrazowego i stanowi największy obszar leśny na terenie Starego Sącza. Jej najwyższy punkt to 420 m n.p.m. Przez Miejską Górę zostały poprowadzone liczne ścieżki rowerowe i piesze.

Ołtarz papieski i Muzeum Jana Pawła II

Ołtarz papieski znajdujący się na błoniach Starego Sącza został wybudowany z okazji wizyty Jana Pawła II i kanonizacji świętej Kingi. Po uroczystości miał zostać rozebrany. Ostatecznie jednak pozostał i jest jedną z głównych atrakcji regionu, a także jedynym ołtarzem polowym w Polsce nierozebranym po pielgrzymce.

Można wejść po schodach na górę i zobaczyć piękne widoki na Beskid Sądecki.

W pomieszczeniach funkcjonujących w czasie kanonizacji jako zakrystie, zorganizowano niewielkie Muzeum Jana Pawła II. Można w nim zobaczyć wiele pamiątek po papieżu Polaku, przede wszystkim pierwszą piuskę Ojca Świętego oraz ornat, w którym odprawiał mszę kanonizacyjną.

W muzeum znajduje się również sprzęt i odzież turystyczna papieża, między innymi sprzęt narciarski. Wstęp do muzeum jest bezpłatny, przy wejściu można zostawić ofiarę według uznania.

Źródło świętej Kingi

Na Podmajerzu znajduje się barokowa kaplica poświęcona świętej Kindze, wybudowana w 1779 roku na miejscu dawnej, drewnianej kapliczki. Tuż obok niej znajduje się Źródełko Świętej Kingi słynące z cudownej mocy.

Według legendy z laski wbitej przez świętą Kingę w ziemię, miała w ciągu jednej nocy wyrosnąć potężna lipa, pod którą święta poleciła wykopać studzienkę. Przez wieki przy źródełku pojawiali się liczni wierni wierzący w cudowną moc wody, by prosić jego patronkę o wstawiennictwo. Osoby, które doświadczyły uzdrowienia, były świadkami w czasie procesu beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego świętej Kingi.

Nawet, teraz gdy byliśmy na miejscu, to ludzie czerpali wodę do butelek.

Brama Seklerska

Brama Seklerska znajdująca się pobliżu klasztoru klarysek, tuż obok zbiegu traktu św. Kingi oraz ul. Bandurskiego została ufundowana na pamiątkę kanonizacji św. Kingi przez Stowarzyszenie Światowego Związku Węgrów.

Starosądecka brama jest jedną z trzech tego typu w kraju. Zdobią ją dwa duże drzeworyty – na jednym znajduje się twarz św. Kingi, na drugim św. Jadwigi. Zostały na niej również umieszczone inne symbole, między innymi słońce, księżyc i gwiazdy oraz herby Polski i Węgier.

Klasztor Sióstr Klarysek w Starym Sączu

Historia Starego Sącza nierozerwalnie łączy się ze znajdującym się w mieście klasztorem Zakonu Świętej Klary potocznie nazywanym klasztorem klarysek. Klasztor został ufundowany w 1280 roku przez św. Kingę po śmierci jej męża, księcia Bolesława V Wstydliwego.

Księżna oddała klaryskom Ziemię Sądecką i sama wstąpiła do zgromadzenia. Klasztor przez długi czas był związany z dynastią Piastów. Po śmierci Władysława Łokietka wstąpiła do niego jego żona, królowa Jadwiga. Obecnie klasztor ma wygląd typowo barokowy, którego nabrał po przebudowie przeprowadzonej w XVII wieku przez Włocha Jana de Simoni.

Przy klasztorze znajduje się kościół Świętej Trójcy, który zachował charakter gotycki mimo wielu pożarów i remontów. Ołtarze kościoła zostały wykonane przez włoskiego artystę Baltazara Fontanę. W kościele znajduje się również grób świętej Kingi.

Kościół świętej Elżbiety Węgierskiej

Obecny kościół św. Elżbiety Węgierskiej powstał na przełomie XIV i XV wieku. Pożary uszkadzały go kilkukrotnie, ale zawsze mieszkańcy Starego Sącza przywracali go do świetności. Kościół jest budowlą gotycką z kamienia i cegły, natomiast przebudowie był poddawany w okresie baroku.

Główny ołtarz został wykonany w stylu pseudobarokowym. Na jego środku znajduje się wizerunek patronki, św. Elżbiety Węgierskiej, a po obu stronach znajdują się posągi św. Pawła i św. Piotra. Uważa się, że kościół mógł zostać wybudowany na miejscu drewnianego kościółka, a założenie parafii przypisuje się św. Kindze, na co mógłby wskazywać wybór patronki.

Park Miejski i plac zabaw

W pobliżu rynku znajduje się Park Miejski z placem zabaw. Dzieciaki na pewno będą zachwycone. Są tam ławeczki, na których można odpocząć, a także fontanna. Warto zrobić sobie chwilę przerwy podczas zwiedzania miasteczka.

Dawna synagoga w Starym Sączu

Przy ulicy Stanisława Staszica znajduje się synagoga wybudowana w 1906 roku. W czasie trwania II wojny światowej Niemcy zdewastowali w środku budynek. Zrobili z niej magazyn. Po wojnie znajdował się tam zakład garncarski i organizowano warsztaty dla szkoły. Obecnie budynek znajduje się w prywatnych rękach.

Rynek – serce miasta i miejsce spotkań w Starym Sączu

Starosądecki rynek charakteryzuje się średniowiecznym układem. Otaczało go 25 domów, dziś obecnie wokół niego można zobaczyć 22. Pierwotnie na rynku znajdował się również ratusz, jednak po pożarze z 1795 roku nie został już odbudowany. Jego replikę można obecnie zobaczyć w Miasteczku Galicyjskim na terenie Nowego Sącza.

Na rynku natomiast można zobaczyć studnię, która kilka wieków temu była umiejscowiona właśnie obok ratusza. Jej obecny stan ma pochodzić 1848 roku, a otoczona jest lipami rosnącymi w tym miejscu od trzech wieków. Plac o powierzchni prawie hektara został wybrukowany otoczakami sprowadzonymi z Dunajca.

Jest tam kilka restauracji, cukierni, lodziarni i sklepów spożywczych. W kilku punktach można zakupić pamiątki.

Dom na Dołkach – Muzeum Regionalne

Dom na Dołkach to barokowa kamienica, która jako jedyna przetrwała pożar z 1795 roku. Jej barokowy charakter został zachowany do dziś, a w jej wnętrzu obecnie znajduje się Muzeum Regionalne im. Seweryna Udzieli założone po II wojnie światowej.

W muzeum można zobaczyć wiele eksponatów związanych z historią miasta, a także cenne starodruki czy sztukę regionalną. Po wizycie Jana Pawła II w Starym Sączu w 1999 roku, w do muzeum trafiły również pamiątki papieskie, a od roku 2004 można zwiedzić Izbę Pamięci księdza Józefa Tischnera, która obecnie funkcjonuje jako Muzeum Księdza Józefa Tischnera. Znajduje się tam także sporo informacji o polskiej śpiewaczce operowej Adzie Sari.

Godziny otwarcia i cennik biletów wstępu

• Październik – kwiecień: od wtorku do niedzieli w godzinach 10:00 – 13:00,
• Maj, czerwiec, wrzesień: od wtorku do soboty w godzinach 10:00 – 16:00 i w niedzielę od 10:00 do 13:00,
• Lipiec, sierpień: od wtorku do soboty w godzinach 10:00 – 17:00 i w niedzielę od 10:00 do 16:00.

• Bilet normalny kosztuje 12 złotych, a ulgowy 8 złotych,
• Dzieci przedszkolne mają wstęp bezpłatny, ale Pan w kasie od razu nam wybił bilet rodzinny, więc 4-letnią Maję policzył jako bilet ulgowy,
• Dopiero przy pisaniu tego wpisu się zorientowałem.

Oficyna Raczków – Rynek 21 (koniecznie wejdź przez bramę!)

Oficyna Raczków to dwupiętrowy budynek stojący przy rynku, którego najciekawszą częścią są: sień, podwórko oraz oficyna. Początkowo mieściła się tam karczma, przez kolejnego właściciela zamieniona w restaurację i hotel.

W latach 70. XX wieku wprowadził się tam Józef Raczek, działacz społeczny i lokalny artysta. Raczek zamienił dom w galerię prezentującą dzieje miasta i Sądecczyzny. Obecny wystrój wnętrza i efektowne malowidła ścienne i sufitowe są jego zasługą. Przyjmuje się, że są to najstarsze murale, jakie można spotkać w tej części Polski.

Kąpielisko Stawy i Bobrowisko w Starym Sączu

Stary Sącz to nie tylko miasto pełne zabytków historycznych, lecz także miejsce dające szansę na relaks na łonie natury. Park Wodny „Stawy” to kąpielisko. Przez dłuższy czas był to teren znany przede wszystkim wędkarzom.

Obecnie można tam korzystać z plaży, przystani dla łódek, kajaków czy rowerów wodnych, które można wypożyczyć na miejscu, a także placu zabaw i boiska plażowego. Jest to miejsce doskonałe na wypoczynek dla całej rodziny.

Obok znajduje się Bobrowisko – ścieżka z drewnianymi kładkami i wieżami obserwacyjnymi.

• Wstęp na teren Bobrowiska jest bezpłatny i nie ma żadnych godzin otwarcia,
• Wstęp na kąpielisko jest płatne i otwarte od 10 czerwca do 28 sierpnia w godzinach 10:00 – 20:00.
• Bilet normalny kosztuje 11 złotych, a ulgowy 7,
• Cały cennik znajdziesz tutaj.

Zbiorowy grób choleryków

Starego Sącza nie ominęły tragedie, w tym również epidemia cholery. Najbardziej dotkliwa okazała się w XIX wieku. Jej ofiary pochowano na założonym w 1831 roku cmentarzu cholerycznym mającym obecnie formę zbiorowego grobu.

Cmentarz znajdował się na stoku Miejskiej Góry i na jego miejscu w 1931 roku z okazji setnej rocznicy epidemii, została wybudowana upamiętniająca kapliczka. Tuż obok znajduje się kilka ławek pozwalających przysiąść na chwile modlitwy i zadumy.

Bunkier Ringstand 58c w Mostkach

Mostki to niewielka wieś położona około 2,5 km od centrum Starego Sącza. Znajdujący się w nich Bunkier Ringstam 58c to zrekonstruowany schron z czasów II wojny światowej. Był elementem jednej z linii umocnień wybudowanych wówczas przez Niemców na terenie naszego kraju.

Ringstam 58c był typem niewielkiego schronu obsadzonego przez jednego lub dwóch żołnierzy i służącego do prowadzenia ognia okrężnego. Potocznie nazywany jest Tobrukiem. Bunkier w Mostkach został zrekonstruowany przed Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne Sądecczyzny.

• Na miejscu nie ma żadnego parkingu, więc najlepiej zatrzymać się pod sklepem Biedronka.

Co warto zobaczyć w okolicy Starego Sącza?

Zwiedzanie Starego Sącza zajmie Ci około 5-6 godzin, dlatego warto zobaczyć także miejsca w najbliższej okolicy.

• Polecamy odwiedzić atrakcje w Nowym Sączu,
• Ciekawe jest Muzeum Lachów Sądeckich w Podegrodziu,
• W Woli Kroguleckiej jest platforma widokowa „Ślimak” (warto z dziećmi),
• Niedaleko jest Zamek w Rytrze (warto z dziećmi),
• Mało znanym miejscem jest Wodospad Wielki w Obidzy (warto z dziećmi),
• Polecamy także zdobyć najwyższy szczyt Pogórza Rożnowskiego – Dąbrowska Góra,
• Poznaj także atrakcje turystyczne Piwnicznej-Zdroju.

Górskie wycieczki piesze w okolicy Starego Sącza

Z miasteczka rozciągają się wspaniałe widoki na Beskid Sądecki, dlatego warto wybrać się tam na szlak. Szczególnie polecamy kilka miejsc.

• Radziejowa – najwyższy szczyt Beskidu Sądeckiego,
• Łatwo dostępnym szczytem jest Koziarz z wieżą widokową (warto z dziećmi),
• Przehyba – pod szczytem znajduje się schronisko,
• Z Rytra możesz iść do prywatnego schroniska górskiego „Cyrla”,
• Warto zdobyć również Halę Łabowską,
• Z Piwnicznej-Zdroju warto wybrać się na Niemcową.

Noclegi w Starym Sączu i okolicy

Jeśli ktoś poszukuje noclegu, to spory obiekt znajduje się przy ołtarzu papieskim. To Dom Pielgrzyma „Opoka”. Za pokój dwuosobowy trzeba zapłacić 150 złotych, a za trzyosobowy 210 zł. W Nowym Sączu jest sporo miejsc noclegowych, a także w kierunku Rytra i Piwnicznej-Zdroju. Więcej konkretów nie możemy podać, bo do Starego Sącza mamy 40 minut, więc nigdy tam nie spaliśmy.

Gdzie zjeść w Starym Sączu?

Chociaż w mieście nie wybraliśmy się do restauracji, to dostaliśmy kilka poleceń, gdzie warto pójść coś zjeść. Najczęściej ludzie pisali o Pracowni Pieroga AMAR – Daszyńskiego 9 oraz Restauracji Staromiejskiej – Rynek 18. Wymieniana była także Nasza Chata – Daszyńskiego 22 oraz Pizzeria Nowe Bartolini – Kazimierza Wielkiego 9.